Thắm tình hữu nghị Việt Nam – Campuchia

Chúng tôi may mắn được tham gia buổi họp mặt cựu cán bộ, nhân viên đoàn chuyên gia Việt Nam tại tỉnh Preah Vihear, Campuchia giữa tháng 4, ở Phan Thiết, Bình Thuận. Những chuyên gia từng tham gia nghĩa vụ quốc tế tại Campuchia một thời khói lửa đã rất vui mừng khi gặp lại nhau, dù ai cũng ở tuổi đã về chiều.

Trưởng Ban liên lạc đoàn chuyên gia Phạm Khắc Thọ cho biết, vào những năm 1979 đến 1989, các chuyên gia và quân tình nguyện Việt Nam, đã sang giúp nước bạn Campuchia xây dựng lại cuộc sống, bảo vệ thành quả cách mạng, sau khi giải phóng Phnom Penh khỏi chế độ diệt chủng Pol Pot. Trong đó có đoàn chuyên gia công tác tại tỉnh Preah Vihear, chủ yếu là người ở tỉnh Thuận Hải (nay là Bình Thuận – Ninh Thuận), nơi kết nghĩa với tỉnh Preah Vihear và cán bộ tăng cường từ các tỉnh phía Bắc như: Hà Nội, Vũng Tàu, Ninh Bình, Thanh Hóa, TP.HCM, Bà Rịa - Vũng Tàu…

Cuộc họp mặt hôm ấy có khoảng 80 chuyên gia, gồm cựu cán bộ, nhân viên... nhằm ôn lại và chia sẻ những kỷ niệm cũ một thời gắn bó bên nhau. Đây là ước muốn từ lâu của nhiều anh chị em đã từng công tác trong đoàn chuyên gia và cũng là ước nguyện của lãnh đạo đoàn, kể từ khi đoàn hoàn thành nhiệm vụ về nước. Bởi với họ, Campuchia là mảnh đất có quá nhiều kỷ niệm, nơi để lại những dấu ấn thăng trầm nhất trong cuộc đời.

Ông Ooc Mouni, nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Preah Vihear, người không muốn “bỏ lỡ” cơ hội gặp lại những người bạn quên mình giúp đất nước mình vượt qua khó khăn một thời, vui mừng chia sẻ bằng tiếng Việt: Lâu năm rồi chúng tôi không gặp nhau. Khi nhận được giấy mời, tôi mừng lắm và sắp xếp công việc sang Việt Nam ngay, để gặp gỡ những người bạn, đồng chí, đồng đội một thời của mình.

Ở tuổi 70, ông Ooc Mouni còn rất minh mẫn, nhớ và chia sẻ khá nhiều kỷ niệm. Ông nói thêm rằng: “Đoàn chuyên gia làm việc tại tỉnh Preah Vihear, lúc đó do ông Bùi Quốc Thắng làm trưởng đoàn. Đây là đoàn cuối cùng của Việt Nam sang giúp chúng tôi xây dựng và phát triển mọi mặt về kinh tế, văn hóa, xã hội và lực lượng an ninh. Khi ấy tôi làm Chủ tịch tỉnh Preah Vihear kết nghĩa với tỉnh Thuận Hải nên chúng tôi biết nhau nhiều lắm. Khi tôi lên làm Phó Tổng cục hành chính cơ sở của Bộ Nội vụ Campuchia, cũng là lúc anh em trong đoàn về nước hết. Bây giờ ai cũng già yếu hết rồi, cho nên tôi phải cố gắng sang thăm”.

Những câu chuyện tình bạn lớn giữa các chuyên gia cứ ùa về trong buổi họp mặt, như vừa mới diễn ra ngày hôm qua. Ai cũng nhớ rõ, năm 1989, lực lượng vũ trang yêu nước Campuchia đã tự đảm đương toàn bộ nhiệm vụ bảo vệ đất nước, để quân tình nguyện cùng chuyên gia Việt Nam hoàn thành nhiệm vụ trở về nước. Đến gần cuối năm 1989, những đơn vị cuối cùng lần lượt về nước.

Đoàn chuyên gia công tác tại tỉnh Preah Vihear nói chung và của Thuận Hải khi ấy nói riêng đã vượt qua biết bao khó khăn, gian khổ. Bởi Preah Vihear, tỉnh miền núi Đông Bắc Campuchia nằm trong số các chiến trường ác liệt nhất lúc bấy giờ. Dù những gian khổ ấy đã lùi xa, nhưng với các chuyên gia vẫn tồn tại và có lẽ sẽ mãi tồn tại trong họ một thời hòa mình, gắn bó giúp nhân dân Campuchia thực hiện một cuộc hồi sinh dân tộc, từng bước khắc phục những hậu quả khủng khiếp mà chế độ diệt chủng Pon Pot đã gây ra. Nhiều cán bộ, chiến sĩ và chuyên gia đã hy sinh xương máu cho sự hồi sinh ấy đã thể hiện phẩm chất tốt đẹp của người lính “Bộ đội Cụ Hồ”, khi giúp đỡ bạn chí nghĩa, chí tình, vô tư với một nghĩa cử quốc tế vô cùng trong sáng. Qua đó đã góp phần bồi đắp thêm tình đoàn kết hữu nghị, truyền thống tốt đẹp giữa hai dân tộc Việt Nam và Campuchia.