Kênh CNN ngày 20/5 dẫn lời các quan chức Mỹ cho rằng tấn công cơ sở hạt nhân Iran sẽ là hành động thách thức Tổng thống Trump. Vụ tấn công cũng có thể làm bùng phát một cuộc xung đột khu vực lớn hơn ở Trung Đông - điều mà Mỹ tìm cách tránh kể từ khi chiến sự ở Gaza làm căng thẳng leo thang từ năm 2023.
Tuy nhiên, các quan chức cảnh báo rằng vẫn chưa rõ giới lãnh đạo Israel đã đưa ra quyết định cuối cùng hay chưa và thực tế là nội bộ chính phủ Mỹ cũng có nhiều bất đồng sâu sắc về khả năng Israel sẽ hành động. Israel có tấn công hay không và tấn công bằng cách nào sẽ phụ thuộc vào quan điểm của nước này về tiến triển đàm phán giữa Mỹ và Iran.
Nhưng theo một nguồn tin am hiểu tình báo Mỹ, khả năng xảy ra một cuộc tấn công của Israel vào cơ sở hạt nhân Iran đã tăng lên đáng kể trong những tháng gần đây. Người này nói: “Viễn cảnh về một thỏa thuận do ông Trump đàm phán với Iran mà không loại bỏ hoàn toàn lượng urani của Iran khiến nguy cơ tấn công càng trở nên rõ ràng hơn”.
Nỗi lo gia tăng không chỉ vì các tuyên bố công khai và kín đáo của giới chức cấp cao Israel rằng họ đang cân nhắc hành động như vậy, mà còn vì Mỹ đã chặn được các liên lạc của Israel và theo dõi được các hoạt động di chuyển quân sự.
Trong số các dấu hiệu chuẩn bị quân sự mà Mỹ ghi nhận có hoạt động di chuyển đạn dược và hoàn tất một cuộc tập trận không quân.
Tuy nhiên, những dấu hiệu đó cũng có thể là chiến thuật của Israel nhằm gây sức ép để Iran từ bỏ các yếu tố then chốt trong chương trình hạt nhân, bằng cách phát đi thông điệp cảnh báo về hậu quả nếu Iran không nhượng bộ. Điều này cho thấy những phức tạp mà Nhà Trắng đang phải đối mặt.
Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ, Văn phòng Thủ tướng Israel và Đại sứ quán Israel tại Mỹ chưa phản hồi về thông tin trên.
Tổng thống Trump từng công khai cảnh báo sử dụng vũ lực với Iran nếu các nỗ lực đàm phán thỏa thuận hạt nhân mới thất bại. Tuy nhiên, ông Trump cũng đã đặt ra thời hạn cho tiến trình đàm phán.
Trong một bức thư gửi Lãnh tụ Tối cao Iran Ali Khamenei vào giữa tháng 3, ông Trump đã đặt ra thời hạn 60 ngày để các nỗ lực đàm phán đạt kết quả. Đã hơn 60 ngày trôi qua kể từ khi bức thư được chuyển đi và 38 ngày kể từ vòng đàm phán đầu tiên bắt đầu.
Một nhà ngoại giao cấp cao phương Tây từng gặp ông Trump hồi đầu tháng 5 cho biết ông Trump khẳng định Mỹ chỉ dành vài tuần cho đàm phán trước khi chuyển sang phương án tấn công quân sự. Nhưng hiện tại, chính sách của Nhà Trắng vẫn là ưu tiên ngoại giao.
Theo ông Jonathan Panikoff, cựu quan chức tình báo cấp cao chuyên về khu vực Trung Đông, điều này khiến Israel “rơi vào thế khó”. Thủ tướng Benjamin Netanyahu đang chịu sức ép vừa phải ngăn chặn một thỏa thuận Mỹ - Iran mà Israel không thấy thỏa đáng, vừa phải tránh làm mất lòng Tổng thống Trump.
Ông Panikoff bình luận: “Cuối cùng, quyết định của Israel sẽ dựa trên chính sách và hành động của Mỹ, cũng như các thỏa thuận mà Tổng thống Trump đạt được hoặc không đạt được với Iran”. Ông cũng cho rằng Thủ tướng Netanyahu khó có khả năng phá vỡ quan hệ với Mỹ khi đơn phương tấn công Iran mà không được Mỹ chấp thuận ngầm.
Trong tình hình Iran hiện nay, giới chức Mỹ cho rằng Israel đang nhìn thấy cơ hội.
Theo một quan chức Mỹ cấp cao, nước này đang tăng cường thu thập tình báo để sẵn sàng hỗ trợ nếu giới lãnh đạo Israel quyết định tấn công. Dù vậy, Mỹ khó có khả năng hỗ trợ Israel tấn công các cơ sở hạt nhân Iran vào thời điểm hiện tại, trừ khi Iran có hành động leo thang lớn.
Israel không có đủ năng lực để phá hủy hoàn toàn chương trình hạt nhân của Iran nếu không có sự hỗ trợ của Mỹ, bao gồm khả năng tiếp liệu trên không và loại bom xuyên phá đủ sức phá hủy các cơ sở sâu dưới lòng đất. Điều này từng được đề cập trong các báo cáo tình báo trước đây của Mỹ.
Một nguồn tin từ Israel nói rằng Israel sẽ sẵn sàng hành động đơn phương nếu Mỹ ký kết một thỏa thuận mà họ coi là “thỏa thuận tồi” với Iran và Israel không thể chấp nhận.
Một đánh giá tình báo của Mỹ hồi tháng 2 cho thấy Israel có thể sử dụng máy bay quân sự hoặc tên lửa tầm xa để tấn công Iran. Tuy nhiên, bản đánh giá đó cũng cảnh báo rằng các cuộc tấn công như vậy chỉ có thể làm chậm chương trình hạt nhân của Iran trong thời gian ngắn và không phải là giải pháp triệt để.
Hiện tại, đàm phán giữa Mỹ và Iran đang bế tắc do Mỹ yêu cầu Iran không được làm giàu urani, trong khi Iran kiên quyết bác bỏ.
Đặc phái viên Steve Witkoff, trưởng phái đoàn Mỹ, nói với kênh ABC News cuối tuần qua rằng Mỹ không thể cho phép thậm chí chỉ 1% khả năng làm giàu urani trong bất kỳ thỏa thuận nào.
Về phần mình, ngày 20/5, ông Khamenei tuyên bố rằng ông không kỳ vọng các cuộc đàm phán với Mỹ về chương trình hạt nhân Iran sẽ có kết quả, đồng thời gọi yêu cầu của Mỹ về việc Iran không làm giàu urani là “một sai lầm lớn”. Iran khẳng định có quyền làm giàu urani theo Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân của Liên hợp quốc và sẽ không từ bỏ quyền đó trong bất kỳ hoàn cảnh nào.
Theo ông Witkoff, một vòng đàm phán mới có thể diễn ra tại châu Âu trong tuần này. Cả Mỹ và Iran đều đã đưa ra các đề xuất, nhưng sau hơn một tháng đàm phán do Oman làm trung gian, hiện vẫn chưa có đề xuất nào được ông Trump đồng ý.
Hồi tháng 2, các cơ quan tình báo Mỹ cũng từng cảnh báo rằng Israel có khả năng sẽ tìm cách tấn công các cơ sở then chốt trong chương trình hạt nhân của Iran trong năm nay. Theo một quan chức Mỹ, lập trường nhất quán của Israel là lựa chọn quân sự là lựa chọn duy nhất để ngăn chặn chương trình hạt nhân quân sự của Iran.
.jpeg "Lãnh đạo Công đoàn Điện lực Việt Nam thăm, tặng quà người lao động Công ty Thủy điện Đại Ninh nhân tháng công nhân năm 2025")
.jpg "Kính mời độc giả đón đọc báo in Bình Thuận hôm nay (21/5)")
.jpeg "Quy định về tiêu chuẩn, định hướng bố trí, sắp xếp các chức danh lãnh đạo, quản lý cấp xã")
