Làm sạch thị trường hàng giả, kém chất lượng… có khó?

Theo thống kê của cơ quan chức năng, từ đầu năm đến nay, các lực lượng chức năng tỉnh Bình Thuận đã kiểm tra 534 vụ, phát hiện 346 vụ vi phạm với tổng số tiền xử phạt vi phạm hành chính, thu nộp ngân sách nhà nước hơn 27 tỷ đồng, tịch thu nhiều hàng hóa, tang vật vi phạm. Con số này làm dấy lên làn sóng phẫn nộ trong dư luận, gây hoang mang, lo lắng với người tiêu dùng khi phần lớn hàng giả liên quan trực tiếp đến sức khỏe người dân như thuốc chữa bệnh, sữa, thực phẩm chức năng bảo vệ sức khỏe, mỹ phẩm.

Đặc biệt, các mặt hàng giả, hàng kém chất lượng lại đang tung hoành trên các nền tảng bán hàng trực tuyến như livestream trên Tiktok, Facebook… chưa được sự quản lý chặt chẽ từ cơ quan chức năng. Mới đây, ngày 17/6, Công an tỉnh Ninh Bình khởi tố bị can, tạm giam Trần Đại Phúc, Giám đốc Công ty TNHH Hải Bé và Lê Văn Hải (thành viên góp vốn của công ty) về tội “Buôn bán hàng giả là thực phẩm”. Theo đó, từ năm 2024 đến nay, tài khoản Tiktok “Gia đình Hải Sen” của Hải và Phúc đã bán hơn 800.000 sản phẩm là mỹ phẩm, thực phẩm chức năng ra thị trường. Riêng mặt hàng “Siro ăn ngon Hải Bé” đã bán hơn 100.000 hộp, không có nguồn gốc xuất xứ. Đáng lo ngại hơn, qua giám định các chỉ tiêu chất lượng của mặt hàng “Siro ăn ngon Hải Bé” in trên bao bì, công an xác định các thành phần Vitamin A, Calci, Vitamin C (chất chính tạo nên công dụng của sản phẩm) chỉ đạt dưới 70% so với công bố. Theo quy định hiện hành, thực phẩm này được xác định là hàng giả. Trước đó, ngành chức năng cũng đã khởi tố Hằng Du Mục, cùng với Quang Linh Vlogs và một số người khác khi bị cáo buộc liên quan đến việc sản xuất, quảng cáo và phân phối sản phẩm kẹo rau củ Kera, bị cho là không đảm bảo chất lượng và có dấu hiệu lừa dối khách hàng.

Trước thực trạng này, tại phiên họp ngày 17/6, giải trình trước Quốc hội về thực trạng hàng giả, hàng nhái, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên khẳng định thời gian tới sẽ khẩn trương hoàn thiện hồ sơ dự án Luật Thương mại điện tử trình Chính phủ, Quốc hội, sẽ siết chặt quản lý hoạt động livestream bán hàng trên nền tảng thương mại điện tử, đồng thời đề xuất áp dụng các chế tài đủ sức răn đe đối với các đối tượng vi phạm.

Hình thức bán hàng qua livestream đóng vai trò như một kênh phân phối mới có khả năng tiếp cận nhanh và sâu tới người tiêu dùng, tuy nhiên việc chưa có hành lang pháp lý đầy đủ đã khiến không ít sản phẩm kém chất lượng, không rõ nguồn gốc trà trộn, ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng và gây méo mó cạnh tranh. Đây là lỗ hổng để nhiều đối tượng khai thác trục lợi và cạnh tranh không lành mạnh, thu lợi bất chính.

Thời gian gần đây, công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả được Ban Chỉ đạo 389 tỉnh Bình Thuận tăng cường triển khai. Dù đạt được một số kết quả nhất định, nhưng Ban chỉ đạo nhận thấy một số khó khăn, vướng mắc mới phát sinh. Trong đó, việc phối hợp với lực lượng chức năng dừng phương tiện để kiểm tra, xử lý vi phạm đối với các phương tiện vận chuyển hàng hóa trên tuyến đường bộ cao tốc Bắc – Nam còn khó khăn; công tác phối hợp với lực lượng chức năng ở địa phương có lúc chưa chặt chẽ. Đặc biệt, các phương tiện vận chuyển hàng hóa từ Cảng quốc tế Vĩnh Tân đi và đến bằng đường biển chưa có sự phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng (Công an tỉnh, Biên phòng và Cảnh sát biển) trong khi lực lượng của Công an tỉnh không đủ điều kiện về phương tiện tuần tra, kiểm soát hoạt động vận chuyển hàng hóa tuyến biển để phát hiện, xử lý vi phạm, tội phạm buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, hàng cấm...

Không phải cơ quan chức năng không nỗ lực, nhưng thực tế việc kiểm soát thị trường hàng hóa đang tồn tại những lỗ hổng khó lấp đầy. Đợt “làm sạch thị trường” rầm rộ lần này mang lại cảm giác an tâm tạm thời cho người dân, nhưng chưa giải quyết được hạn chế căn cơ để tạo sự lành mạnh cho thị trường hàng hoá…

Công tác chống hàng giả, hàng nhái và đảm bảo an toàn thực phẩm là hành trình dài. Nhưng nếu không bắt đầu bằng hành động thực chất, thì khó “làm sạch thị trường”. Cùng với sự vào cuộc quyết liệt của các cơ quan quản lý trong đấu tranh phòng, chống gian lận thương mại, đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng, thúc đẩy doanh nghiệp kinh doanh chân chính phát triển, tới đây, khi Luật Thương mại điện tử được Quốc hội thông qua, sẽ có một hệ thống pháp luật đủ mạnh và được thực thi nghiêm minh, công bằng và bền vững.