Tuyên bố chung 11 điểm về đối tác Mỹ-Thái Bình Dương

Hội nghị thượng đỉnh đầu tiên giữa Mỹ và các quốc đảo Thái Bình Dương ngày 29/9 đã kết thúc tại thủ đô Washington sau hai ngày thảo luận với tuyên bố chung 11 điểm. Tuyên bố chung nêu rõ quan hệ đối tác giữa các bên đã đóng góp cho thịnh vượng, hòa bình và an ninh ở các quốc đảo Thái Bình Dương, Mỹ và thế giới trong nhiều thế hệ. Trong bối cảnh cuộc khủng hoảng khí hậu tiếp tục xấu đi và môi trường địa chính trị đang ngày càng phức tạp, Mỹ cùng các quốc đảo Thái Bình Dương tái cam kết cùng phối hợp để xử lý các thách thức của thời đại.  

Thứ nhất, Mỹ và các quốc đảo Thái Bình Dương quyết tâm củng cố quan hệ đối tác. Lãnh đạo các quốc đảo Thái Bình Dương hoan nghênh cam kết của Mỹ tăng cường can dự bao gồm mở rộng hiện diện ngoại giao, quan hệ giữa nhân dân các nước, và hợp tác phát triển của Mỹ trong khu vực. Các bên ưu tiên việc giải quyết các vấn đề còn tồn tại và việc hoàn thành đúng thời hạn các cuộc đàm phán về Hiệp ước Liên kết Tự do giữa Mỹ và Micronesia, Quần đảo Marshalls và Palau, một trong những nền tảng của hợp tác Mỹ-Thái Bình Dương trong gần 40 năm qua. Mỹ sẽ tăng cường nỗ lực là Đối tác đối thoại trong Diễn đàn các quốc đảo Thái Bình Dương và sẽ cùng phối hợp với các đối tác trong tham vấn ở Thái Bình Dương để đạt được các kết quả cho khu vực một cách hiệu quả và minh bạch.

Thứ hai, các bên cam kết củng cố chủ nghĩa khu vực Thái Bình Dương, tăng cường tiếng nói của các nước Thái Bình Dương trên các diễn đàn quốc tế cũng như sự can dự của Mỹ ở một số tổ chức khu vực Thái Bình Dương bao gồm Diễn đàn các quốc đảo Thái Bình Dương và Hội đồng các tổ chức khu vực của các cơ quan Thái Bình Dương. Các bên công nhận vai trò trung tâm của hệ thống quốc tế, đặc biệt là Liên hợp quốc trong xử lý các thách thức xuyên quốc gia.

Thứ ba, các bên cam kết cùng nhau ứng phó với cuộc khủng hoảng khí hậu như một ưu tiên. Các bên cùng cam kết thực hiện Thỏa thuận Paris và cùng nhau thúc đẩy tiến triển đạt được tại COP27 và sau đó.  

Thứ tư, các bên cam kết tăng cường hợp tác nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững ở Thái Bình Dương. Các bên sẽ mở rộng hợp tác nhằm tăng cường sự phát triển của kinh tế biển bền vững bao gồm các doanh nghiệp nhỏ và vừa, lao động, lâm nghiệp, thủy sản, nông nghiệp, thương mại, du lịch, và giải quyết các vấn đề về chuỗi cung ứng và an ninh lương thực.  

Thứ năm, các bên cam kết hỗ trợ lẫn nhau nhằm chuẩn bị và ứng phó tốt hơn với thảm họa tự nhiên.

Thứ sáu, các bên cam kết bảo vệ Thái Bình Dương Xanh và củng cố các luật liên quan. Các bên sẽ tăng cường hợp tác về an ninh hàng hải, bảo tồn biển và sử dụng bền vững biển Thái Bình Dương trên cơ sở thượng tôn pháp luật. Các bên tái khẳng định những quyền và nghĩa vụ hợp pháp được áp dụng với toàn bộ các quốc gia theo luật pháp quốc tế được thể hiện trong UNCLOS.  

Thứ bảy, các bên cam kết duy trì hòa bình và ổn định ở Lục địa Thái Bình Dương Xanh. Trong thúc đẩy hòa bình và an ninh, các bên công nhận tầm quan trọng của luật pháp quốc tế được thể hiện trong UNCLOS bao gồm tự do hàng hải và hàng không. Các bên phản đối mọi nỗ lực cản trở toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền của mọi quốc gia dù nhỏ hay lớn.

Thứ tám, các bên cam kết tiếp tục hợp tác nhằm ứng phó với các mối quan ngại về Covid-19 và các vấn đề y tế khác.

Thứ chín, các bên cam kết mở rộng cơ hội cho tất cả người dân. Các bên sẽ tăng cường kết nối giữa Mỹ và các quốc đảo Thái Bình Dương thông qua hỗ trợ cho giáo dục, đào tạo, phát triển thanh niên và các cơ hội giao lưu.

Thứ mười, các bên tái khẳng định cam kết giải quyết toàn diện hậu quả của xung đột và thúc đẩy không phổ biến vũ khí hạt nhân.

Mười một, các bên cùng hướng tới thực hiện tuyên bố chung về đối tác Mỹ-Thái Bình Dương dựa trên tôn trọng lẫn nhau, minh bạch và trách nhiệm. Lãnh đạo chính trị và quan chức các nước sẽ gặp nhau thường xuyên, song phương và tập thể để đảm bảo quan hệ đối tác giữa các bên tiếp tục đạt được các kết quả thiết thực cho người dân các nước và thế giới. Các bên hoan nghênh hợp tác từ tất cả các đối tác trong khu vực và trên thế giới với những mục tiêu và giá trị chung./.