Trong tâm khảm mỗi người con đất Việt, Trường Sa là vùng biển đảo thiêng liêng, nơi khơi nguồn của những đợt sóng ngút ngàn, khí hậu rất khắc nghiệt, thiếu nước, thiếu mưa. Mỗi năm nơi đây phải hứng chịu khoảng 130 ngày gió mạnh từ cấp 6 trở lên, cùng nhiều khó khăn, phức tạp khác.
Song, được sự quan tâm, đầu tư toàn diện của Đảng, Nhà nước, hỗ trợ thường xuyên từ khắp mọi miền Tổ quốc, cùng những nỗ lực không mệt mỏi của các thế hệ cán bộ, chiến sĩ và nhân dân huyện đảo nên Trường Sa hôm nay đang mang một diện mạo mới, không ngừng lớn mạnh, giàu đẹp. Trong các đảo thuộc quần đảo Trường Sa thì đảo Trường Sa đã phát triển thành thị trấn, được ví như “thủ đô” – một pháo đài kiên trung giữa biển…



Thăm “thủ đô” Trường Sa
Vượt qua hải trình hơn 200 hải lý theo hướng Đông Nam, chúng tôi đến thăm đảo Trường Sa - một hòn đảo xinh đẹp, xanh tươi, hiền hòa, tràn đầy sức sống. Đảo Trường Sa được mệnh danh là “Thủ đô huyện đảo Trường Sa”. Đây là đảo lớn trong cụm đảo Trường Sa, có diện tích hơn 48 ha, dài 1.300 m, rộng 525 m. Đảo Trường Sa mang đặc trưng khí hậu, thủy văn của quần đảo Trường Sa. Mùa khô kéo dài từ tháng 2 đến tháng 4, mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 1 của năm sau. Những tháng mùa khô khí hậu rất khắc nghiệt, mỗi năm có khoảng 300 ngày nắng nóng. Thực vật ở đảo chủ yếu là cây phong ba, bàng vuông, dừa, phi lao, muống biển. Khu vực biển quanh đảo có nguồn hải sản phong phú, có giá trị kinh tế cao nên tàu đánh bắt cá xa bờ của ngư dân các tỉnh thường xuyên đến khai thác hải sản, trong đó có Bình Thuận.
Được sự quan tâm, đầu tư của Đảng, Nhà nước, Bộ Quốc phòng, sự chung tay giúp sức của cả nước cùng ý chí, nghị lực, sức sáng tạo, tinh thần lao động hăng say của quân dân trên đảo nên đảo có rất nhiều công trình kiên cố, khang trang. Đảo có chiếc cầu cảng dài 150 m như cánh tay trần vạm vỡ, vững chắc vươn ra đón nhận những con tàu từ đất mẹ vượt qua muôn ngàn sóng gió để đến với hòn đảo thân yêu. Những công trình quốc phòng kết hợp phục vụ dân sinh như: Sân bay, âu tàu, trạm thu phát tín hiệu truyền hình, điện thoại qua vệ tinh, đài khí tượng thủy văn, trạm hải đăng thường xuyên được đầu tư, nâng cấp.
Công trình nhà khách Thủ Đô, chùa Trường Sa, nhà thờ Bác Hồ, Đài tưởng niệm các Anh hùng liệt sĩ, hệ thống năng lượng sạch, bệnh xá, phòng truyền thống, trường học... đã nâng cao đời sống của quân và dân trên đảo, góp phần thực hiện thắng lợi chương trình phát triển kinh tế - xã hội trên các vùng biển và hải đảo của Đảng và Nhà nước. Đảo còn được trang bị nhiều xuồng CQ tốc độ cao có khả năng hoạt động trong điều kiện thời tiết sóng gió cấp 5, cấp 6, đáp ứng tốt nhiệm vụ tuần tra bảo vệ chủ quyền vùng biển của ta và làm nhiệm vụ cứu nạn, cứu hộ. Hiện nay, đời sống văn hóa tinh thần của quân và dân trên đảo được bảo đảm tốt. 100% hộ dân và các đầu mối đơn vị bộ đội được trang bị ti vi, có hệ thống thu tín hiệu vệ tinh, hệ thống karaoke kỹ thuật số hiện đại được trang bị đến các cụm chiến đấu. Trên đảo có phòng đọc sách, báo với gần 4.800 đầu sách và 28 đầu báo các loại, 1 tủ sách pháp luật.


Đảo Trường Sa anh hùng
Trường Sa hôm nay đang đổi thay từng ngày. Đối với cán bộ, chiến sĩ và nhân dân Trường Sa thì “Đảo là nhà, biển cả là quê hương”. Với ý chí, nghị lực và quyết tâm cao, quân và dân trên đảo đã chăm chút, cải tạo Trường Sa từ đảo cát trắng trở thành một hòn đảo xanh tươi, rợp bóng mát. Để có được thành quả đó là cả một quá trình xây dựng, chiến đấu, chiến thắng, trưởng thành và bảo vệ của các thế hệ quân dân đảo. Ngược dòng lịch sử, nơi đây đã từng in dấu ấn của những con tàu thuộc đoàn tàu không số trên con đường huyền thoại Hồ Chí Minh trên biển năm xưa để chi viện vũ khí, trang bị cho chiến trường, chia lửa với miền Nam ruột thịt, góp phần vào đại thắng mùa Xuân năm 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam thống nhất đất nước.
Lịch sử ghi rõ, mùa Xuân năm 1975, cuộc tổng tiến công và nổi dậy của quân dân ta đang diễn ra với khí thế “Thần tốc, thần tốc hơn nữa - táo bạo, táo bạo hơn nữa - tranh thủ từng phút, từng giờ, xốc tới mặt trận, giải phóng miền Nam, quyết chiến và toàn thắng”. Quán triệt và chấp hành nghiêm chỉ thị của trên, Bộ Tư lệnh Hải quân cùng Bộ Tư lệnh Quân khu 5 tập trung lực lượng giải phóng quần đảo Trường Sa – một nhiệm vụ quan trọng có ý nghĩa chiến lược, góp phần giải phóng hoàn toàn miền Nam thống nhất đất nước. Ngày 14/4/1975 ta hoàn toàn làm chủ đảo Song Tử Tây. Ngày 29/4/1975, các lực lượng của ta đã đổ bộ lên đảo và làm chủ đảo Trường Sa. Từ đó đảo Trường Sa nói riêng và quần đảo Trường Sa nói chung bước vào thời kỳ lịch sử mới, thời kỳ xây dựng và phát triển, sẵn sàng chiến đấu bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc.
Sau ngày giải phóng đến hôm nay, dù hằng ngày phải đối diện với muôn vàn khó khăn, thử thách, song cán bộ, chiến sĩ đảo Trường Sa luôn kiên định vững vàng, nâng cao chất lượng huấn luyện chiến đấu, sẵn sàng chiến đấu, sẵn sàng nhận và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Qua 50 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, quân và dân thị trấn Trường Sa luôn đoàn kết, sát cánh bên nhau hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, góp phần bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc. Ngày 29/8/1985, đảo Trường Sa được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu cao quý, đơn vị “Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân”. Năm 2001, đảo được tặng Huân chương Chiến công hạng Nhì. Năm 2004, đảo đón nhận Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhất, cùng nhiều danh hiệu cao quý khác.
Trao đổi với chúng tôi, Trung tá Cấn Ngọc Sơn – Chỉ huy trưởng đảo Trường Sa cho hay, nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển, đảo đang đặt ra những yêu cầu cao và khẩn trương hơn. Phát huy truyền thống đơn vị “Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân”, cán bộ, chiến sĩ đảo Trường Sa nguyện đoàn kết, chủ động sáng tạo, khắc phục khó khăn, hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ chính trị trọng tâm, xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện “Mẫu mực, tiêu biểu”; làm tốt công tác cứu hộ cứu nạn, giúp đỡ ngư dân, thực hiện tốt chương trình “Hải quân làm điểm tựa cho ngư dân vươn khơi, bám biển”.
Trên đảo xa, từng cán bộ, chiến sĩ và nhân dân trên đảo Trường Sa sẽ tích cực học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với thực hiện cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ - Người chiến sĩ Hải quân”. Không ngừng nỗ lực góp phần xây dựng đảo Trường Sa “Mạnh về phòng thủ, tốt về lối sống, đẹp về cảnh quan môi trường, mẫu mực về đoàn kết quân dân”; xây dựng và phát triển huyện Trường Sa thành trung tâm kinh tế - văn hóa - xã hội trên biển của cả nước, là pháo đài vững chắc bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.
Bài 1: Bản hòa ca giữa đất trời Tổ quốc vì biển đảo quê hương