Thu gom cây đổ gãy dẫn đến khai thác rừng trái phép 

Theo hồ sơ, ngày 1/4/2012, bão số 1 đổ bộ vào xã Tiến Thành, TP. Phan Thiết làm đổ gãy một số cây keo lá tràm tại tiểu khu 245A, 245B. Trần Minh Đức, Trưởng trạm bảo vệ rừng Tiến Thành kiểm tra sơ bộ phát hiện có 29 cây gãy đỗ và điện thoại báo cho Nguyễn Văn Chỉ, là Trưởng Phòng Kỹ thuật bảo vệ rừng, và Chỉ báo lại cho Nguyễn Quang Dũng, Trưởng BQLRPH Phan Thiết biết. Ngày 3/4/2012, Dũng ký công văn báo cáo với Sở Nông nghiệp xin chủ trương thu gom cây đổ gãy, để không ảnh hưởng đến giao thông đi lại của người dân và các công trình tại địa phương. Ngày 9/4/2012, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có văn bản thống nhất kiến nghị, đồng thời giao Ban QLRPH phối hợp với Hạt Kiểm lâm Phan Thiết, kiểm tra thực tế, lập biên bản hiện trường, lý lịch cây đổ gãy và lập thủ tục xuất bán nộp ngân sách theo quy định.

Sau đó, ông Trần Minh Đức đi kiểm tra lại rừng thì phát hiện thực tế có 105 cây bị đổ chứ không phải 29 cây như đã báo ban đầu. Ông Đức cùng các hộ nhận khoán dùng sơn đánh dấu, lập lý lịch các cây bị ngã đổ báo số lượng về Ban QLRPH. Ngày 12/4/2012, ông Đức tiếp tục báo cáo bổ sung thêm 41 cây nữa do lần trước báo còn sót, nhưng số cây này ông Đức không đo kích thước và lập bản kê lý lịch. Tổng cộng qua kiểm tra thực tế có 146 cây keo bị đổ gãy. Hạt Kiểm lâm Phan Thiết sau khi nhận công văn của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã phân công Huỳnh Văn Năm là kiểm lâm địa bàn xã Tiến Thành kiểm tra việc thực hiện thu gom cây ngã đổ. Ngày 16/4/2012, Chỉ, Năm, Trần Minh Đức và ông Nguyễn Viết Tư (cán bộ xã Tiến Thành) không đi thực tế mà lập biên bản kiểm tra theo ghi nhận của ông Đức là 146 cây keo bị gãy đổ và báo cáo về cho ông Dũng. Cho rằng trước đó Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã thống nhất ý kiến thu gom, nên ông Dũng đã không xin phép chủ trương xử lý cây đổ, gãy phát sinh mà chỉ đạo Chỉ lập phương án khai thác thu gom hết các cây đổ gãy. Sau đó, Dũng ký hợp đồng với Công ty Thái Dương tiến hành khai thác, thu gom. Ngày 4/5/2012, Chỉ, Năm, Đức và đại diệncông ty Thái Dương đi kiểm tra thực tế bàn giao hiện trường khai thác thì phát hiện thêm 30 cây nữa gãy đổ trong khu vực dự án của Công ty cổ phần Phú Long nhưng không lập biên bản cây đổ phát sinh mà chỉ lập biên bản bàn giao 176 cây cho Công ty Thái Dương.

Ngày 5/5/2012, Công ty Thái Dương khai thác dưới sự giám sát của hộ giao khoán rừng và giám sát của Năm, Đức, Chỉ. Tổng số gỗ, củi khai thác 2 đợt là hơn 66m³ gỗ và 38,8 ster củi keo lá tràm. Sau khi khai thác do để ở bìa rừng khó bảo vệ, có khả năng trộm cắp nên Trần Minh Đức báo cáo cho Ban QLRPH. Ông Dũng sau đó có biên bản làm việc với Công ty Thái Dương mượn kho bãi của công ty ở phường Phú Trinh để bảo quản và được ông Nguyễn Thanh Tâm, Hạt trưởng Hạtkiểm lâm Phan Thiết đồng ý. Ngày 6/6/2012, Dũng ký tờ trình gởi Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị cho bán thẳng số gỗ khai thác đợt 1 cho Công ty Thái Dương nhưng không có phản hồi. Sau đó Dũng tiếp tục có văn bản thì ngày 6/9/2012, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức kiểm tra thực địa việc khai thác và phát hiện số cây thực tế khai thác nhiều hơn báo cáo ban đầu và việc Ban QLRPH khai thác không có giấy phép khai thác, số gỗ khai thác không tập kết tại trạm bảo vệ rừng Tiến Thành mà vận chuyển về Công ty Thái Dương...Về phía công ty Thái Dương, trong quá trình thi công công trình do thiếu gỗ đã lấy một phần gỗ, củi nhờ cất bảo quản để thi công. Khi biết số gỗ trên phải đấu giá theo quy định, nhưng bị thiếu hụt so với khối lượng ban đầu nên đã mua bên ngoài bù vào để hợp thức hóa...Ngày 16/7/2014, Dũng, Chỉ, Năm bị bắt tạm giam, sau đó được thay đổi biện pháp ngăn chặn. Riêng Trần Minh Đức, Trương Văn Hùng (Phó Ban QLRPH) bị kỷ luật khiển trách. Theo Viện kiểm sát nhân dân tỉnh, hành vi của các bị can đã xâm phạm đến trật tự quản lý kinh tế củanhà nước, vi phạm các quy định của pháp luật về quản lý và bảo vệ rừng nên cần phải truy tố nhằm răn đe giáo dục, phòng ngừa tội phạm chung.

Xung quanh vụ án này, dư luận và các cơ quan chuyên môn cũng có nhiều ý kiến trái chiều, trong đó có trách nhiệm của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Theo quyết định trả hồ sơ, ngoài một số nội dung liên quan, trong đó quan trọng là tòa yêu cầu làm rõ việc cho phép thu gom cây ngã đổ của Sở Nông nghiệp vàphát triển nông thôn có đúng theo quy định hay không.

 TrẦn HuỲnh