Trải qua các thời kỳ lịch sử, báo chí tỉnh nhà luôn kiên định sứ mệnh là vũ khí tư tưởng sắc bén của Đảng, diễn đàn tin cậy của Nhân dân. Vượt qua muôn vàn gian khó trong những năm tháng chiến tranh, các ấn phẩm đã kiên cường cổ vũ tinh thần đấu tranh, góp phần to lớn vào thắng lợi của sự nghiệp cách mạng. Bước vào thời kỳ đổi mới, báo chí Bình Thuận tiếp tục là cầu nối vững chắc, tích cực thông tin, định hướng dư luận, phản ánh tâm tư, nguyện vọng của Nhân dân, góp phần quan trọng vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội, chuyển đổi số của tỉnh nhà. Hướng tới Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, đây là dịp để chúng ta tự hào về một chặng đường vẻ vang, son sắt trung thành với Đảng và luôn gắn bó máu thịt với Nhân dân.
Tinh thần tiên phong, khởi nguồn sớm
Báo chí cách mạng Bình Thuận không bắt đầu từ những tòa soạn khang trang, mà từ một địa chỉ hết sức đơn sơ: Phía sau chuồng gà nhà đồng chí Nguyễn Gia Tú ở làng Tùy Hòa (nay thuộc xã Hàm Đức, Hàm Thuận Bắc). Cuối tháng 2/1931, tờ Nhân Đạo, ấn phẩm báo chí cách mạng đầu tiên của tỉnh đã chính thức ra đời trong bí mật. Tờ báo được in thủ công bằng mực tím trên giấy xu xoa khổ nhỏ, một phương thức sáng tạo để dễ dàng cất giấu và lưu hành trong sự kìm kẹp của kẻ thù.
Việc một tỉnh ven biển như Bình Thuận có tờ báo cách mạng chỉ chưa đầy 6 năm sau khi Báo Thanh Niên ra đời đã minh chứng cho sức lan tỏa mạnh mẽ của tư tưởng cách mạng. Tờ Nhân Đạo, do đồng chí Nghệ trực tiếp chỉ đạo, đã thể hiện rõ định hướng tư tưởng với dòng chữ “Nhân đạo chủ nghĩa - Cộng sản chủ nghĩa” trên trang nhất. Nội dung gồm các bài viết của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc, tài liệu huấn luyện và bài vạch trần tội ác thực dân. Dù chỉ phát hành 3 số với số lượng hạn chế, Nhân Đạo đã có sức lay động, khơi dậy phong trào đấu tranh và góp phần hình thành các tổ chức nông hội đỏ, tự vệ đầu tiên ở cơ sở.
Trong thời kỳ khủng bố trắng, những người làm báo vẫn kiên cường dời cơ sở in đến động cát gần chân núi Tà Dôn, tiếp tục phát hành truyền đơn ngay tại những nơi hiểm yếu. Tinh thần, bản lĩnh và năng lực tổ chức trong điều kiện khắc nghiệt ấy đã đặt nền móng, viết nên những trang sử đầu tiên đầy tự hào cho báo chí cách mạng tỉnh nhà.
Gắn bó chiến trường, phục vụ cách mạng
Nếu tờ Nhân Đạo là ngọn đuốc khai mở, thì trong 2 cuộc kháng chiến chống thực dân và đế quốc, báo chí cách mạng Bình Thuận đã trở thành một binh chủng trên mặt trận tư tưởng, một bộ phận không thể tách rời của phong trào cách mạng. Ngòi bút không chỉ phản ánh hiện thực mà còn là vũ khí sắc bén để tổ chức, cổ vũ tinh thần và tập hợp quần chúng.
Trong kháng chiến chống thực dân, ngay sau Cách mạng Tháng Tám, báo chí cách mạng tỉnh nhà nhanh chóng được khôi phục. Tờ Quyết Tiến của Đoàn Thanh niên Cứu quốc, in thạch bản, đã trở thành tiếng nói quan trọng, truyền tải tin tức và lan tỏa tinh thần kháng chiến. Tại các chiến khu, những người làm báo đã phát huy tinh thần sáng tạo vượt khó, từ việc viết chữ ngược, pha mực thủ công đến in li-tô, khắc gỗ minh họa. Tờ Chiến Đấu của Trung đoàn 812 được thực hiện công phu, chất lượng cao tại nhà in ở Bàu Trắng, hay tờ Sáng của thanh niên Phan Thiết được bí mật đưa vào vùng địch chiếm đóng. Sâu rộng hơn, một mạng lưới các bản tin địa phương ở Hàm Tân, Tuy Phong, Phan Lý… đã bền bỉ duy trì sợi dây liên lạc giữa cơ sở cách mạng với nhân dân.
Bước vào kháng chiến chống đế quốc Mỹ cứu nước, báo chí Bình Thuận phát triển lên một tầm mới. Tờ Giải Phóng, cơ quan ngôn luận của lực lượng yêu nước được in bằng chữ chì chuyên nghiệp, phát hành với số lượng lớn, phục vụ các chiến dịch quân sự và phong trào đấu tranh chính trị. Đồng thời, hệ thống các bản tin như Thông tin Bình Thuận, Tin chiến thắng… đã tạo thành một mạng lưới truyền thông rộng khắp. Ban Tuyên huấn Tỉnh ủy (nay là Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy) phát hành bản tin song ngữ Việt-Cơ Ho là một minh chứng sống động cho tư duy chiến lược về công tác dân vận và chính sách đại đoàn kết dân tộc.
Điểm nổi bật xuyên suốt 2 cuộc kháng chiến là tinh thần quả cảm, khả năng thích ứng phi thường. Các cơ sở in liên tục di chuyển trong rừng sâu, dưới hầm bí mật hay ngay trong lòng địch, nhưng dòng chảy thông tin không bao giờ đứt đoạn. Báo chí đã thực sự sống cùng cuộc chiến, chiến đấu bằng ngòi bút, sát cánh cùng nhân dân và góp phần xứng đáng vào thắng lợi vĩ đại của dân tộc.
Sáng tạo kỹ thuật in ấn trong chiến tranh
Giữa bom đạn khốc liệt của 2 cuộc kháng chiến, khi ngòi bút là vũ khí thì kỹ thuật in ấn chính là bản lĩnh, là sức mạnh vật chất hóa tư tưởng cách mạng. Trong điều kiện gian khó và hiểm nguy, báo chí Bình Thuận đã khẳng định tinh thần tự chủ phi thường bằng khả năng sáng tạo kỹ thuật, xây dựng nên những cơ sở in ấn độc đáo ngay giữa lòng chiến khu.
Trong kháng chiến chống thực dân, kỹ thuật in thạch bản (li-tô) tại Bình Thuận đã đạt đến trình độ cao. Các ấn phẩm như Quyết Tiến, Sáng, Chiến Đấu, Vệ quốc quân cực Nam được đánh giá cao về chất lượng, với bản in nhiều màu, trình bày sắc nét. Đội ngũ in ấn không chỉ là thợ kỹ thuật mà còn là những nghệ sĩ thực thụ như họa sĩ Trương Công Nghĩa (Cá Mòi), Hồ Phú Diên, Quang Lộc... Họ đã biến chiến khu thành một xưởng thủ công lưu động, nơi ý chí và nghệ thuật hòa quyện trên từng trang báo.
Tinh thần đó tiếp tục được phát huy trong kháng chiến chống đế quốc. Tại Nhà in Giải Phóng, nơi được mệnh danh là “xưởng in ty-pô giữa rừng”, mọi thiết bị đều là sản phẩm sáng tạo: Bàn in, hộc chữ được chế tác thủ công; các dụng cụ như “phi-lê”, “lăng-gô” được làm từ mảnh bom, xác máy bay địch. Những người thợ đã biến phế liệu chiến tranh thành công cụ, đảm bảo các ấn phẩm như Giải Phóng, Thông tin Bình Thuận, Tin chiến thắng, bản tin song ngữ Việt - Cơ Ho, tranh cổ động, thơ ca… ra đời đều đặn, phục vụ đắc lực cho mặt trận. Với thành tích đó, Nhà in đã vinh dự được tặng thưởng Huân chương Giải phóng hạng Ba vào năm 1967.
Với báo chí cách mạng Bình Thuận, kỹ thuật luôn gắn liền với tư tưởng. Mỗi trang báo được in ra không chỉ là sản phẩm nghề nghiệp, mà còn là một hành động chính trị, một biểu tượng cho ý chí độc lập và niềm tin sắt đá vào thắng lợi. Tinh thần sáng tạo trong gian khó ấy đã tạc nên một tượng đài về bản lĩnh của những người làm báo chiến sĩ.
Gắn bó với nhân dân, lan tỏa văn hóa bản địa
Không chỉ là tiếng nói của Đảng, báo chí cách mạng Bình Thuận còn là hơi thở của nhân dân, gắn bó máu thịt với đời sống và văn hóa bản địa. Sức sống mãnh liệt ấy thể hiện ở khả năng vươn rễ sâu rộng đến tận cơ sở, trở thành lực lượng cổ vũ hiệu quả cho phong trào cách mạng. Ngay từ thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp, bên cạnh các ấn phẩm cấp tỉnh, huyện, nhiều xã như Minh Thành (Hàm Tân) hay Chí Công (Tuy Phong) đã có báo riêng. Dù được in thủ công bằng bột nếp, các tờ Minh Thành Thông Tin, Mạnh, Tuổi Trẻ đã trở thành công cụ dân vận sắc bén, truyền tải chủ trương kháng chiến một cách gần gũi nhất. Ngay trong vùng địch tạm chiếm, ngọn lửa báo chí vẫn âm ỉ cháy qua các hình thức linh hoạt như bích báo, đặc san của học sinh, trí thức tiến bộ. Các ấn phẩm như Tuổi trẻ hôm nay, Thao thức, Đất mới tại Phan Thiết, La Gi dù hình thức đơn sơ nhưng chứa đựng nội dung sâu sắc, khơi dậy lòng yêu nước, tinh thần dân tộc và phê phán văn hóa ngoại lai. Năm 1972, Ban Tuyên huấn Tỉnh ủy xuất bản Bản tin song ngữ Việt - Cơ Ho thể hiện tầm nhìn về chính sách đại đoàn kết. Với cách trình bày trực quan, ngôn ngữ phù hợp, ấn phẩm đã đạt hiệu quả to lớn về tư tưởng, chính trị.
Báo chí còn được thể hiện qua các hình thức giàu tính văn hóa như tranh cổ động, thơ ca chiến đấu, tuyển tập khắc gỗ, giúp tinh thần cách mạng thẩm thấu vào đời sống cộng đồng. Thành công này bắt nguồn từ chính đội ngũ làm báo, vốn là những con người của nhân dân: Từ cán bộ, trí thức đến học sinh, thanh niên. Nhờ vậy, báo chí cách mạng Bình Thuận không phải là kênh tuyên truyền một chiều, mà thực sự là diễn đàn của quần chúng, là tiếng nói từ lòng dân, góp phần củng cố niềm tin và khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Bản lĩnh thích ứng trong thời công nghệ số
Sau ngày đất nước thống nhất, hệ thống báo chí cách mạng Bình Thuận bước vào một giai đoạn phát triển mới, chuyên nghiệp và toàn diện. Tháng 10/1976, Báo Thuận Hải (tiền thân của Báo Bình Thuận) ra đời, trở thành cơ quan ngôn luận chính thức của Đảng bộ tỉnh. Tiếp đó, sự thành lập Đài Phát thanh - Truyền hình Thuận Hải (nay là Đài Phát thanh - Truyền hình Bình Thuận) vào tháng 3/1977 và sự ra đời của Tạp chí Văn nghệ Thuận Hải đã hoàn thiện hệ thống báo chí địa phương, tạo nên sức mạnh tổng hợp trên mặt trận tư tưởng - văn hóa.
Trong suốt thời kỳ đổi mới, báo chí tỉnh nhà luôn là lực lượng tiên phong, không ngừng cải tiến nội dung và hiện đại hóa kỹ thuật. Báo Thuận Hải đã sớm tạo dấu ấn với các chuyên mục phản biện xã hội, góp phần thúc đẩy dân chủ và minh bạch. Năm 1985, Đài Phát thanh - Truyền hình Thuận Hải trở thành 1 trong 3 đài địa phương đầu tiên của cả nước phát sóng độc lập chương trình truyền hình màu, một bước tiến vượt bậc khẳng định tầm nhìn và khát vọng vươn lên. Bước vào thế kỷ XXI, báo chí Bình Thuận tiếp tục chuyển mình mạnh mẽ trong xu thế hội nhập và phát triển công nghệ. Từ việc Báo Bình Thuận phát hành 3 kỳ/tuần đến 6 kỳ/tuần, phủ sóng rộng khắp, đến việc Đài Phát thanh - Truyền hình Bình Thuận mở rộng phạm vi phủ sóng qua vệ tinh Vinasat, báo chí tỉnh nhà đã không ngừng lớn mạnh, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu thông tin của nhân dân.
Từ năm 2015 đã chứng kiến một cuộc cách mạng trong chuyển đổi số. Báo Bình Thuận phát triển thành một cơ quan truyền thông đa nền tảng, đa phương tiện, với các sản phẩm báo chí hiện đại như video, đồ họa dữ liệu. Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh liên tục hiện đại hóa quy trình sản xuất, nâng cao chất lượng các chương trình chuyên đề, chuyên sâu. Cùng với đó, hệ thống các bản tin, tạp chí chuyên ngành và đài truyền thanh huyện, thị xã, thành phố, sở, ban ngành đã tạo nên một hệ sinh thái truyền thông đa dạng, bám sát thực tiễn, phục vụ hiệu quả nhiệm vụ chính trị và kết nối chặt chẽ chính quyền với nhân dân. Đến năm 2025, báo chí Bình Thuận tự hào có một đội ngũ nhà báo, biên tập viên, kỹ thuật viên chuyên nghiệp, bản lĩnh, có năng lực làm chủ công nghệ và đạt nhiều giải thưởng báo chí uy tín. Hướng tới tương lai, báo chí tỉnh nhà tiếp tục kiên định tôn chỉ, mục đích của báo chí cách mạng, tập trung xây dựng mô hình cơ quan báo chí tinh gọn, hiệu quả, hiện đại; đồng thời chú trọng đào tạo nguồn nhân lực “vững chính trị, giỏi chuyên môn, chuẩn mực đạo đức”, xứng đáng là cầu nối tin cậy giữa Đảng, Nhà nước và Nhân dân, góp phần vào sự nghiệp xây dựng quê hương Bình Thuận ngày càng giàu đẹp, văn minh.
Trong dòng chảy một thế kỷ báo chí cách mạng Việt Nam, báo chí Bình Thuận góp phần vào trang sử đầy tự hào. Hành trình từ hầm in bí mật, tờ báo li-tô đến tòa soạn hội tụ hiện đại là minh chứng cho bản sắc không thể trộn lẫn: Kiên định tư tưởng, gắn bó máu thịt với nhân dân và không ngừng đổi mới để vượt qua thử thách. Bước vào giai đoạn mới, trước yêu cầu sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, hiệu quả theo tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW và cuộc cách mạng công nghệ, báo chí tỉnh nhà đứng trước sứ mệnh lớn. Xây dựng tòa soạn hội tụ không chỉ là công nghệ, mà là chiến lược cốt lõi để giữ vững vai trò dẫn dắt, định hướng dư luận trong không gian số phức tạp và đa chiều. Người làm báo cần phát huy bản lĩnh chính trị, giữ ngòi bút luôn trong sáng, sắc bén; lấy sự thật, tính nhân văn và lợi ích nhân dân làm kim chỉ nam, kiên quyết chống lại xu hướng thông tin tiêu cực, giật gân. Đổi mới đi đôi với củng cố niềm tin, tăng cường năng lực phản biện xã hội và lan tỏa giá trị tốt đẹp. Với truyền thống vẻ vang, báo chí Bình Thuận tiếp tục kiên định con đường: Hoạt động chuyên nghiệp, công nghệ hiện đại và tư duy sâu sắc. Đó là con đường xây dựng đội ngũ người làm báo “chính trị vững vàng, chuyên môn giỏi, đạo đức chuẩn mực”, xứng đáng với niềm tin của Đảng bộ và Nhân dân, góp phần xây dựng nền báo chí cách mạng Việt Nam ngày càng vững mạnh, nhân văn và hiện đại.
Võ Thanh Bình
Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy
.jpg "Thời tiết tỉnh Bình Thuận chiều 18/6 và ngày 19/6")
