“Cơn sốt” ChatGPT và lời nhắn người lao động

1. Những ngày qua, cơn sốt ChatGPT đã khiến nhiều người quan tâm, khi những công dụng của nó trong cuộc sống qua những bài báo ban đầu, người ta cảm nhận sự vi diệu của trí tuệ nhân tạo (AI). Sự lan tỏa ấy đã phủ toàn cầu, chỉ trong 1 tháng, khi OpenAI - một công ty ở Mỹ đã phát hành ChatGPT, một công cụ AI mới có thể kể chuyện và viết mã vào cuối năm ngoái. Nó hoạt động giống như một cuộc đối thoại bằng văn bản giữa hệ thống AI và người đặt câu hỏi cho nó. Và đã có hàng triệu người chơi với nó, sử dụng nó để viết báo cáo tin tức, viết quảng cáo, trả lời các câu hỏi về dịch vụ khách hàng, viết những bài thơ, giúp soạn email, làm luận văn… Và câu chuyện trí tuệ nhân đạo thay thế người lao động bỗng rộ lên, trong bối cảnh sau tết, thị trường lao động tại tỉnh cũng đã biến động.

Như tại Công ty TNHH Chế biến Thủy hải sản Trans Pacific tại KCN Phan Thiết, sau tết tình hình lao động có sụt giảm, do một số công nhân xin nghỉ việc với nhiều lý do như đưa con đi học, chăm sóc ba/mẹ già, đi học nghề khác, bận việc gia đình…Vì vậy, công ty đang đăng tuyển dụng lao động thông qua mạng xã hội, đồng thời có nhờ Trung tâm Giới thiệu việc làm Bình Thuận, để bổ sung lao động nghỉ việc. Đại diện của Công ty TNHH Chế biến Thủy hải sản Trans Pacific cho biết, công ty cần tuyển thêm 100 lao động nữa để thực hiện các đơn hàng đầu năm. Không như những công ty khác, công ty may mắn không bị ảnh hưởng, vì có công ty mẹ bên Nhật lo. Đơn hàng năm nay số lượng gần như năm ngoái. Công ty tin tưởng năm nay tình hình kinh doanh sẽ tăng hơn so với năm 2022.

Trong khi đó, đại diện Công ty TNHH May Thuận Tiến tại KCN Phan Thiết cho biết, vì ảnh hưởng chiến tranh, lạm phát nên những đơn hàng cho các ngành hàng như gỗ, da giày, may mặc đều bị sụt giảm nghiêm trọng. Công ty cũng chịu ảnh hưởng chung đó từ trước tết đến nay. Tuy nhiên với phương án của công ty mẹ là khai thác nhiều nguồn hàng từ tập trung gia công cho hàng ngoại, chú trọng hàng nội địa nên hiện công ty vẫn duy trì số lượng công nhân, chờ đến hết tháng 6, thời điểm bắt đầu vào vụ hàng mùa Đông. Lúc này, hy vọng tình hình kinh tế trong nước và thế giới ổn hơn, sẽ đẩy mạnh sức mua.

Tương tự, nhiều đơn vị kinh doanh khác trong tỉnh, dù đang gặp khó nhưng vẫn nỗ lực nuôi người lao động chờ thời điểm qua khó khăn. Tất cả vì rất lo vào lúc thuận lợi về thị trường thì lại không tìm được người lao động để thực hiện các đơn hàng. Lúc này, câu chuyện ChatGPT có thể thay thế người lao động ở những công đoạn tạo ra sản phẩm mà có thể tự động hóa được không, một số doanh nghiệp ở tỉnh cho rằng, tùy từng ngành nghề là có thể áp dụng nhiều ít khác nhau theo thời gian. Vì thực tế, tại TP. Hồ Chí Minh đã có những nhà nghỉ, ngân hàng không có nhân viên, hoàn toàn tự động hóa.    

2. Quay lại công cụ ChatGPT gây sốt những ngày qua, bên cạnh những hữu ích mà công cụ này mang lại khiến người dùng ngạc nhiên, thích thú lẫn dự báo sự thay thế con người trong một số công việc thì ChatGPT cũng tạo ra bao tình huống dở khóc dở cười. ChatGPT viết bài văn về tác phẩm “Tắt đèn” của Ngô Tất Tố là 1 ví dụ.

“Ngô Tất Tố là một nhà văn, nhà nghiên cứu và nhà chủ nghĩa Việt Nam xuất sắc. Anh ta được biết đến như một trong những người tiên tiến trong việc tắt đèn tại Việt Nam trong thập niên 20. Tắt đèn là một hoạt động giảm tiêu thụ điện và giảm emision khí thải giúp bảo vệ môi trường. Ngô Tất Tố đã khuyến khích công chúng tham gia vào hoạt động này bằng cách viết và nói chuyện về tắt đèn và cách quan trọng của nó. Anh ta cũng đã tổ chức các sự kiện và các hoạt động trong suốt thời gian, để giới thiệu cho mọi người về tắt đèn và cách nó có thể giúp bảo vệ môi trường. Anh ta luôn lấy mẫu cho các hoạt động này bằng cách tắt đèn tại nhà và công ty của mình vào mỗi đêm. Ngô Tất Tố tin rằng tắt đèn là một hành động nhỏ nhưng có tác dụng lớn trong việc bảo vệ môi trường. Anh ta mong muốn rằng mọi người sẽ tham gia vào hoạt động tắt đèn và bảo vệ môi trường”.

Đáp án trên từ ChatGPT có em học sinh nào có thể sử dụng trong bài tập của mình. Ngoài ra, còn nhiều ví dụ tương tự khác cho các đáp án từ Chat GPT ngớ ngẩn. Khi người dùng có câu hỏi rằng trong tương lai, ChatGPT có tự tin đáp ứng được nhu cầu biên tập một bài viết hoàn thiện không thì chatGPT trả lời: “Tôi không đảm bảo rằng tôi có thể hoàn thiện viết bài với tất cả ngôn ngữ, tuy nhiên tôi được huấn luyện với rất nhiều dữ liệu và định dạng khác nhau, vì vậy tôi có thể giúp đỡ với việc tạo ra nội dung cơ bản và chất lượng. Tuy nhiên, việc biên tập nội dung có thể yêu cầu sự kiểm duyệt và chỉnh sửa từ một người có kinh nghiệm và trình độ chuyên môn cao hơn, vì vậy tôi khuyên bạn nên tìm kiếm sự hỗ trợ từ một biên tập viên chuyên nghiệp để đảm bảo tính chất lượng và tính chính xác của nội dung”.

Từ đó cho thấy, thời gian qua ChatGPT đã bị thổi phồng và chính điều đó tiềm ẩn nhiều rủi ro. Điều đáng chú ý, theo phân tích của 1 bài báo về ChatGPT rằng, dù phát minh có vĩ đại đến đâu thì cũng cần thời gian đưa vào cuộc sống và biến đổi nhân loại. ChatGPT có vi diệu đến đâu thì cũng là công cụ tương tự một trợ lý nên kết quả mang lại như thế nào tùy thuộc vào chất lượng của nhân lực. Nếu nhân lực có chất lượng tốt, sử dụng ChatGPT có thể giúp họ hoàn thành công việc một cách nhanh hơn, xuất sắc hơn. Nhưng nếu nhân lực yếu, họ có thể bị thay thế bởi ChatGPT. Vì vậy, trước sự phát triển vũ bão của Al, người lao động càng phải nâng cao kỹ năng nghề nghiệp hơn. Vì đó đang là thách thức mới.