Hòa Thắng: Khó khăn xây dựng HTX để đạt nông thôn mới nâng cao

Hòa Thắng có diện tích đất tự nhiên hơn 24.203 ha, trong đó chiều dài bờ biển 23km, nhiều đồi cát hình bát úp thoai thoải, uốn lượn đẹp như tranh. Toàn xã có 1.962 hộ/7.464 nhân khẩu, chủ yếu sống bằng nghề biển, chăn nuôi, trồng trọt. Những năm qua do ảnh hưởng biến đổi khí hậu, canh tác không hiệu quả, sản phẩm làm ra khó tiêu thụ, cuộc sống bấp bênh. Trong khi giá đất tăng cao, nhiều người đã bỏ nghề trồng trọt, bán đất cho những nhà đầu tư ở ngoài tỉnh kinh doanh, sản xuất dịch vụ du lịch, nông nghiệp công nghệ cao. Cao điểm nhất là thời điểm trước và sau khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quyết định số 1772/QĐ-TTg ngày 18-12-2018 Quy hoạch tổng thể phát triển Khu du lịch quốc gia Mũi Né đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030 xác định vị trí, quy mô, ranh giới Khu du lịch quốc gia Mũi Né nằm trên dải đất ven biển từ Hòa Phú, huyện Tuy Phong đến hết ranh giới phường Phú Hài, TP. Phan Thiết, có diện tích khoảng 14.760 ha, trong đó có xã Hòa Thắng.

Huyện Bắc Bình đã thu hút hơn 30 dự án được UBND tỉnh Bình Thuận chấp thuận chủ trương đầu tư, tập trung nhiều ở xã Hòa Thắng, chủ yếu về du lịch. Ngoài ra nông nghiệp công nghệ cao, chiếm diện tích lớn trong 2.155 ha quy hoạch vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao theo Quyết định số 2059/2018 của UBND tỉnh.

Nhận biết tiềm năng, lợi thế ấy, Hòa Thắng xác định phát triển du lịch, nông nghiệp xanh gắn liền với xây dựng nông thôn mới là trọng tâm của xã. Năm 2019, Hòa Thắng về đích nông thôn mới và hiện nay đang tiếp tục phấn đấu về đích nông thôn mới nâng cao. Tuy vậy, để đạt được điều đó Hòa Thắng phải có ít nhất 1 HTX hoạt động 3 năm liên tục trước năm được công nhận theo quy định Bộ Tiêu chí xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021 – 2025.

Nhưng ở Hòa Thắng rất ít cơ sở sản xuất kinh doanh hoạt động theo mô hình HTX, phần lớn theo mô hình doanh nghiệp, công ty. Ông Lê Thanh Chung - Chủ tịch UBND xã Hòa Thắng cho biết, “Trên địa bàn xã có nhiều doanh nghiệp, công ty sản xuất nông nghiệp công nghệ cao, dịch vụ du lịch, hiện chỉ có 3 HTX gồm HTX Bình Minh, HTX SoleilFarm, HTX An Phước. Với Bình Minh đã sang nhượng đất cho người khác sử dụng và đang làm thủ tục giải thể HTX, còn An Phước chưa có mã số thuế nên không đạt tiêu chí, chỉ còn mỗi SoleilFarm nhưng lại mới thành lập chưa đủ điều kiện hoạt động 3 năm. HTX này đang có ý muốn chuyển sang hoạt động theo mô hình công ty...”.

Vì thế, Hòa Thắng đang như "gà mắc tóc" trong xây dựng nông thôn mới nâng cao là vậy, khi diện tích cây trồng truyền thống như thanh long, đậu, hoa màu các loại đã bị thu hẹp khó thành lập Tổ sản xuất, chưa nói đến HTX. Trong khi các dự án nông nghiệp công nghệ cao hoạt động theo mô hình doanh nghiệp, công ty chỉ có 1 hoặc 2 thành viên. Nhiều chủ đầu tư không phải là người địa phương, ban đầu xin thành lập HTX, sau đó chuyển đổi sang hoạt động theo hình thức công ty để tiện cho việc phát triển sản xuất – kinh doanh. Ông Trần Trung Hiếu – Giám đốc SoleilFarm cho biết, hoạt động theo hình thức công ty thì chúng tôi dễ ký kết hợp đồng với các đối tác là các công ty phân phối, cung cấp…hơn là theo hình thức HTX.

Đối với xã nông thôn mới nâng cao chỉ đạt được khi có ít nhất 1 HTX hoạt động 3 năm liên tục trước năm được công nhận; tổ chức và hoạt động theo Luật HTX năm 2023, có quy mô thành viên đủ lớn, ít nhất 15 thành viên… Với yêu cầu đặt ra theo quy định pháp luật như vậy, đây thực sự là tiêu chí khó trong xây dựng nông thôn mới nâng cao ở Hòa Thắng. Hiện địa phương đang tìm lối đi xây dựng HTX bao gồm cả nhờ đến ngành chức năng có liên quan hỗ trợ, tháo gỡ.