Chiến dịch "làm cho thế giới sạch hơn" nhìn từ một vùng quê biển

Rác tràn ngập bãi biển Chí Công

Vì sao Chí Công được chọn làm nơi ra quân hưởng ứng chiến dịch "Làm cho thế giới sạch hơn" năm 2018? Đơn giản vì ở vùng quê biển này đang phát sinh các vấn đề cấp bách về ô nhiễm môi trường sống. Chí Công trong ký ức của tôi gần 30 năm trước là một vùng quê biển trù phú, giàu tiềm năng thủy sản, cảnh quan hoang sơ và trong lành. Nhưng nay nạn ô nhiễm vì rác thải sinh hoạt đã đáng báo động.

Trước tiên là tuyến kênh Hiệp Đức, tuyến kênh này đang bị ô nhiễm nặng nề, nước ứ đọng và hôi thối do rác sinh hoạt của  người dân sống dọc 2 bờ kênh đổ xuống. Kênh đầy rác, bít dòng chảy, gây ra ngập úng, ô nhiễm các khu dân cư. Chính quyền địa phương đã nhiều lần phát động ra quân làm sạch tuyến kênh này, nhưng rồi... đâu lại vào đấy.

Còn bãi biển Chí Công cũng đang trở thành bãi rác. Do dân có thói quen vứt rác bừa bãi ra biển, sau đó sóng biển lại đưa rác vào bờ, nên 2km bờ biển đẹp trở thành nơi tập kết đủ các loại rác thải sinh hoạt, vỏ sò ốc. Bãi rác khổng lồ này lại nằm sau lưng UBND xã và trường tiểu học Chí Công 1, nên giáo viên và học sinh phải hít thở mùi hôi thối, ảnh hưởng cả sức khỏe và việc học tập.

Chắc chắn một lần "ra quân" không thể xong được, mà chính quyền xã Chí Công và huyện Tuy Phong phải rất quyết tâm và kiên trì vận động nhân dân thay đổi thói quen xả rác ra biển, xuống kênh, thành lập các tổ thu gom rác trong khu dân cư, thì mới mong cải thiện được nạn ô nhiễm này.

Trước đây nói đến ô nhiễm là ở thành thị, các khu công ngiệp, nay nhiều vùng nông thôn lại ô nhiễm đáng báo động. Theo Bộ TN-MT: tỷ lệ thu gom rác thải sinh hoạt ở nông thôn mới đạt 50%, phần lớn rác thải được xử lý bằng cách chôn lấp, gây ô nhiễm môi trường. Ở nông thôn còn phát sinh khối lượng lớn chất thải chăn nuôi và các loại bao bì hóa chất, thuốc trừ sâu, bảo vệ thực vật, phân bón, có thể gây hại cho sức khỏe người dân. Đặc biệt tình trạng lạm dụng thuốc BVTV làm ô nhiễm nguồn nước sông, hồ, kênh, mương, từ đó xuất hiện nhiều "làng ung thư", "xã ung thư" và tình trạng gia tăng bệnh ung thư đáng báo động ở Việt Nam. Các cụm công nghiệp, TTCN, làng nghề có xu hướng chuyển dịch dần vể nông thôn, cũng tạo sức ép lớn lên môi trường sinh thái.

ĐVTN dọn rác ở kênh Hiệp Đức-Chí Công

 Những năm gần đây, thực hiện chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới, ở Bình Thuận và cả nước đã thành lập các tổ thu gom rác thải sinh hoạt trong khu dân cư, vận chuyển về địa điểm tập kết sau đó chuyển về khu xử lý tập trung của huyện. Tuy nhiên so với thành thị việc thu gom, xử lý rác sinh hoạt ở nông thôn còn gặp nhiều khó khăn như: nhà nước chưa có chính sách hỗ trợ cho hoạt đông quản lý rác thải ở nông thôn. Các tổ chức dịch vụ môi trường ở nông thôn chưa đủ năng lực giải quyết rác thải sinh hoạt, kinh phí hoạt động của các tổ chức này chủ yếu do dân đóng góp. Một bộ phận người dân nông thôn nhất là vùng sâu, vùng xa vẫn giữ thói quen đổ rác bừa bãi ven đường làng, bờ sông, bờ biển, ao hồ, tạo nên các bãi rác tự phát, ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường và cảnh quan nông thôn.

Vào ngày 22/9 tới, chiến dịch "làm cho thế giới sạch hơn" năm 2018 với chủ đề "quản lý rác thải vì môi trường nông thôn bền vững" sẽ chính thức phát động trên cả nước. Mục tiêu nhằm: nhấn mạnh tầm quan trọng của công tác quản lý chất thải ở khu vực nông thôn; giải quyết các vấn đề cấp bách về ô nhiễm môi trường sống; phát động cộng đồng thu gom, tiêu hủy bao, gói hóa chất, thuốc BVTV sau sử dụng... Bình Thuận là tỉnh ven biển, các địa phương cần quan tâm tổ chức các hoạt động ra quân làm vệ sinh môi trường tại các bãi biển, khu vực ven bờ, thu gom tiêu hủy rác thải nhựa, bao bì, túi nilon...

Đặng Dũng