Từ nay đến tháng 4/2024: Mở đợt cao điểm chống khai thác IUU

Cuộc họp được tổ chức tại tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, kết nối trực tuyến đến một số Bộ, ngành Trung ương và các tỉnh, thành phố ven biển trong cả nước. Chủ trì tại điểm cầu tỉnh Bình Thuận, có ông Phan Văn Đăng - Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, lãnh đạo một số sở, ngành, địa phương ven biển trong tỉnh.

Báo cáo tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Phùng Đức Tiến cho biết, sau hơn 6 năm triển khai, các giải pháp chống khai thác bất hợp pháp đã có những chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, vẫn còn một số hạn chế cần khắc phục. Nhất là việc tàu cá của ngư dân vẫn xâm phạm vùng biển nước ngoài (từ đầu năm 2023 đến nay, 63 tàu bị nước ngoài bắt giữ, với gần 500 ngư dân). Vi phạm tập trung tại các tỉnh Kiên Giang, Bến Tre, Bình Định, Cà Mau, Bình Thuận, Khánh Hòa, Tiền Giang. Ngoài ra còn có hiện tượng tàu cá sử dụng biển số giả, hoặc không đăng ký sau khi sang nhượng. Việc đầu tư, nâng cấp cơ sở hạ tầng nghề cá, đặc biệt là tại các cảng cá còn nhiều hạn chế, dẫn đến không kiểm soát được sản lượng và truy xuất nguồn gốc. Bên cạnh đó, ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận ngư dân chưa cao... Tại cuộc họp, lãnh đạo các tỉnh Kiên Giang, Bà Rịa - Vũng Tàu, Quảng Ninh, Nghệ An, Khánh Hòa và một số bộ, ngành đã tiến hành thảo luận các giải pháp triển khai IUU.

Sau khi nghe thảo luận, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ NN&PTNT khẩn trương hoàn thiện, trình Chính phủ ban hành các Nghị định sửa đổi Nghị định 42/2019/NĐ-CP, Nghị định 26/NĐ-CP và Thông tư số 13/TT-BNNPTNT để thực hiện các khuyến nghị của EC. Tổ chức truyền thông về nội dung sửa đổi, bổ sung của các văn bản nêu trên, trong đó có quy định phạt nguội các hành vi vi phạm. Đồng thời, yêu cầu Bộ Công an khẩn trương củng cố hồ sơ, đưa ra truy tố các đối tượng môi giới, móc nối, đưa tàu cá, ngư dân Việt Nam đi khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài; điều tra những vụ việc có dấu hiệu vi phạm truy xuất nguồn gốc.

Ngoài ra, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, các địa phương ven biển cần quán triệt tinh thần xử lý nghiêm vi phạm. “Việc gì chưa làm thì sớm bắt tay vào làm, việc gì làm rồi thì tích cực hơn, phải thể hiện sự quyết tâm, quyết liệt bằng những kết quả cụ thể. Từ nay đến ngày 30/4/2024 là thời điểm “vàng” để gỡ được thẻ vàng sớm nhất, trước kỳ bầu cử Nghị viện EU, nếu không, có thể phải mất vài năm mới làm được việc này”.

Sau đợt thanh tra thứ 4, EC khuyến nghị Việt Nam tăng cường các biện pháp để phát hiện, ngăn chặn và truy tố các hành vi vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài, đặc biệt chú ý các trường hợp ngắt kết nối VMS sát biên giới vùng đặc quyền kinh tế. Việt Nam cũng cần kiểm soát chặt chẽ để bảo đảm tất cả các tàu đã hủy đăng ký không được phép hoạt động khai thác; bảo đảm tính chính xác thông tin dữ liệu tàu cá trong VNFishbase và theo dõi, đôn đốc địa phương thực hiện việc cập nhật; duy trì việc cấm đăng ký tàu mới; kiểm soát chặt chẽ tàu cá “3 không”… Phát biểu tại buổi làm việc, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang mong muốn ngư dân nâng cao nhận thức, chấp hành nghiêm các quy định trong khai thác, góp phần nâng cao uy tín, tăng giá trị cạnh tranh của thủy sản Việt Nam, nâng cao thu nhập và đời sống của chính ngư dân.

Về công tác chống khai thác IUU, Bình Thuận đã đạt được một số kết quả nhất định. Đến nay, toàn tỉnh có 1.944 tàu cá/1.944 tàu cá có chiều dài từ 15 mét trở lên đang hoạt động đã được lắp đặt thiết bị VMS theo quy định, đạt 100% (ngoài ra, có 1 tàu cá chiều dài dưới 15 mét hoạt động nghề giã cào bay đã lắp đặt thiết bị VMS cập nhật trên Hệ thống Giám sát tàu cá quốc gia). Từ đầu năm 2023 đến nay, đã phát hiện, kêu gọi 32 lượt tàu cá vượt ranh giới trên biển kịp thời quay lại vùng biển Việt Nam và cảnh báo, nhắc nhở hàng trăm lượt tàu cá mất kết nối VMS trên biển. Ngoài ra, lực lượng Kiểm ngư tổ chức cao điểm tuần tra, kiểm soát bảo vệ nguồn lợi thủy sản; tại cảng cá lực lượng của Chi cục Thủy sản phối hợp với lực lượng của các đơn vị, địa phương liên quan (Biên phòng, Ban Quản lý Cảng cá) tổ chức kiểm tra, kiểm soát nghề cá tại các cảng cá, phục vụ phòng, chống khai thác IUU. Tính đến 15/11/2023, ban hành 366 quyết định với tổng số tiền xử phạt gần 3,5 tỷ đồng (cùng kỳ năm 2022 ban hành 283 quyết định, số tiền phạt hơn 3 tỷ đồng)… Về đăng ký tàu cá, đã thực hiện đăng ký 5.940 tàu cá có chiều dài từ 6 mét trở lên và cập nhật vào Sổ đăng ký tàu cá quốc gia, đạt 75,9% tổng số tàu cá hiện có của tỉnh…