Dạy - học tài liệu giáo dục địa phương mới

Trong 6 năm qua, Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) đã tổ chức lập ban biên soạn Tài liệu giáo dục địa phương tỉnh Bình Thuận và đã hoàn thành từ lớp 1 đến lớp 12 vào năm 2024. Đây là nội dung nằm trong chương trình chính khóa do Bộ GD&ĐT ban hành theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Ban biên soạn nội dung giáo dục địa phương đã nhiệt tình, tâm huyết làm việc, vì đó là nội dung đưa vào giảng dạy cho học sinh. Quá trình biên soạn cũng hết sức vất vả nhưng rất chặt chẽ theo từng công đoạn. Đầu tiên là đi tìm tư liệu và chọn tư liệu của địa phương – nên lấy những ngữ liệu nào theo chủ đề cho phù hợp với trình độ và tâm sinh lý của học sinh ở từng cấp lớp để đưa vào sách. Viết xong, chuyển cho hội đồng thẩm định cấp tỉnh đánh giá (phản biện) và đề xuất chỉnh sửa. Sau đó Sở gửi lên bộ phận chuyên môn của Bộ GD&ĐT để thẩm định và phê duyệt. Xong, Bộ gửi về lại cho tác giả biên soạn ở địa phương tiếp tục chỉnh sửa, thống nhất với những góp ý của Bộ GD&ĐT. Trong quá trình đó, có một số chủ đề, bộ phận chuyên môn của Bộ yêu cầu phải chỉnh sửa, có khi đến hơn 2/3 nội dung. Tác giả tiếp tục mày mò tìm ngữ liệu đối chiếu bổ sung, viết lại. Tiếp theo, Sở hợp đồng với nhà xuất bản để in ấn phát hành. Từ khi biên soạn đến khi có được thành phẩm cuối cùng để đến tay thầy cô và học sinh dạy – học là một quá trình vô cùng vất vả. Trong thời gian qua, những tài liệu biên soạn cho lớp 1, 2, 3 (tiểu học), lớp 6, 7 (THCS) và lớp 10 (THPT) Sở đã hợp đồng với Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam in thành sách phát hành đến học sinh và giáo viên dạy – học. Nhưng đến năm học 2023 – 2024 và 2024 – 2025 tài liệu viết cho các lớp 4, 5 (tiểu học), lớp 8, 9 (THCS) và lớp 11, 12 (THPT) đã hoàn thành, được hội đồng thẩm định của tỉnh thống nhất và Bộ GD&ĐT phê duyệt cho phép phát hành, nhưng không in thành sách. Lý do không tiếp tục in sách, theo như lãnh đạo Sở nói, khi Bộ về thanh tra có ý kiến Tài liệu giáo dục địa phương phải đưa ra đấu thầu mới được xuất bản. Nhưng rồi chẳng thấy tổ chức đấu thầu, sách không in, nhưng để thực hiện cho đúng với nội dung dạy – học theo chương trình quy định, Sở chuyển các file PDF Tài liệu giáo dục địa phương về các trường và chỉ đạo giáo viên down xuống dạy cho học trò.  

Đến nay, thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, toàn quốc từ 63 đơn vị tỉnh, thành còn lại 34 đơn vị (28 tỉnh và 6 thành phố), trong đó 23 đơn vị hành chính cấp tỉnh mới có tên: Tuyên Quang, Lào Cai, Thái Nguyên, Phú Thọ, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Phòng, Ninh Bình, Quảng Trị, Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Gia Lai, Khánh Hòa, Lâm Đồng, Đắk Lắk, TP.HCM, Đồng Nai, Tây Ninh, Cần Thơ, Vĩnh Long, Đồng Tháp, Cà Mau, An Giang và 29 tỉnh, thành phố sẽ không còn tên trên bản đồ là: Hà Giang, Yên Bái, Bắc Kạn, Vĩnh Phúc, Hòa Bình, Bắc Giang, Thái Bình, Hải Dương, Hà Nam, Nam Định, Quảng Bình, Quảng Nam, Kon Tum, Bình Định, Ninh Thuận, Đắk Nông, Bình Thuận, Phú Yên, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Dương, Bình Phước, Long An, Sóc Trăng, Hậu Giang, Bến Tre, Trà Vinh, Tiền Giang, Bạc Liêu, Kiên Giang.

Trên cơ sở thực tế đó, một số môn học chịu tác động trực tiếp từ việc thay đổi địa giới hành chính gồm: Lịch sử và Địa lý (lớp 4, lớp 5, lớp 9); Địa lý (lớp 12); Lịch sử (lớp 10); Giáo dục Kinh tế và Pháp luật (lớp 10), trước thực trạng lịch sử đó của đất nước, buộc Bộ GD&ĐT phải chỉnh sửa lại sách giáo khoa cho phù hợp với tên gọi địa giới hành chính hiện tại. Đặc biệt là nội dung giáo dục địa phương, buộc các Sở GD&ĐT phải biên soạn lại tất cả các môn. Tôi muốn nói đến những tài liệu giáo dục địa phương hiện nay của 3 tỉnh: Bình Thuận, Lâm Đồng, Đắk Nông sau khi gộp lại thành tỉnh Lâm Đồng, vậy tỉnh Lâm Đồng mới sẽ chỉ đạo Sở GD&ĐT Lâm Đồng mới phải biên soạn lại Tài liệu giáo dục địa phương như đã quy định trong Chương trình giáo dục phổ thông 2018 của Bộ GD&ĐT. Chắc chắn bộ phận chỉ đạo chuyên môn của Sở GD&ĐT Lâm Đồng mới phải tìm phương pháp hợp lý dựa trên cơ sở Tài liệu giáo dục địa phương của 3 tỉnh hiện hành trong thời gian qua để biên soạn lại bộ Tư liệu giáo dục địa phương mới.

Nhưng thiết nghĩ, Sở GD&ĐT Lâm Đồng mới sẽ không biên soạn kịp Tài liệu giáo dục địa phương để in ấn phát hành cho giáo viên và học sinh sử dụng trong việc dạy – học trong năm học 2025 – 2026 tới. Vì thế, nên chăng, việc dạy – học nội dung giáo dục địa phương năm học tới thực hiện như những năm qua để chờ tài liệu mới.