Bỏ cấp huyện, sáp nhập cấp xã, tỉnh: Những việc cần làm sớm

Một tinh thần nỗ lực hết sức, vì quê hương. Thể hiện rõ nhất là vẫn miệt mài trong đền bù giải tỏa, trong thực hiện các công trình xây dựng cơ bản… Tất cả đều hướng đến một kết quả gọn nhẹ nhất cho ngày “đóng gói, bàn giao” .

Việc khó nhưng phải nhanh

Những ngày này, khi thời gian bỏ đơn vị hành chính cấp huyện, sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã, cấp tỉnh càng đến gần thì cũng là lúc cấp huyện phải chạy đua với chính mình để thực hiện nhiệm vụ đã giao của năm 2025 và những việc khác nảy sinh. Điều đáng nói, có nhiệm vụ trong điều kiện bình thường vốn đã biết sẽ kéo dài, nhưng bối cảnh này yêu cầu phải nhanh, đó là đền bù giải tỏa. Hàm Tân, nơi đang tập trung nhiều dự án, công trình trọng điểm phải triển khai theo đúng thời hạn nên đang trong guồng quay của hối hả. Từ tháng 9 năm 2024, Huyện ủy Hàm Tân đã có Quyết định thành lập Ban Chỉ đạo tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện tốt công tác thu hồi đất, giải phóng mặt bằng các dự án, công trình trọng điểm trên địa bàn huyện. Ban chỉ đạo gồm 21 đồng chí đại diện cho các cơ quan trong hệ thống chính trị của huyện, trong đó Bí thư Huyện ủy làm trưởng ban chỉ đạo...

Sau khi nỗ lực giao mặt bằng cho chủ đầu tư hạ tầng Khu công nghiệp Tân Đức để đẩy nhanh thi công cho hoàn tất trong năm nay, giữa tháng 3/2025, ban chỉ đạo trên của Hàm Tân có thông báo thành lập các tổ công tác tuyên truyền, vận động các hộ gia đình và cá nhân có đất trong các dự án gồm Đường từ thị trấn Tân Minh đi Sơn Mỹ, Khu công nghiệp Sơn Mỹ 1, Khu công nghiệp Sơn Mỹ 2 (giai đoạn 1). Vì cả 3 dự án đều sẽ triển khai trong cùng thời gian nên 3 tổ công tác được thành lập trên, chia đi đến các hộ gia đình, cá nhân có đất nằm trong 3 dự án để bảo đảm đẩy nhanh tiến độ bồi thường, giải tỏa, sớm bàn giao mặt bằng theo chỉ đạo chung của tỉnh. Dù rút ngắn thời gian rất nhiều, qua tập trung những người đại diện ở những vị trí mà người dân có thắc mắc điều gì thì có thể thỏa mãn thông tin trong buổi vận động, chứ không chờ lần sau nhưng thực tế, với những gì ảnh hưởng đến lợi ích thì thường không thể nhanh.

Nội dung của cuộc vận động, thuyết phục 1 công ty nhận tiền bồi thường và bàn giao mặt bằng thuộc dự án Khu công nghiệp Sơn Mỹ I vào ngày 28/4/2025 là 1 ví dụ. Công ty này không đồng ý nhận mức tiền đền bù mà tổ công tác thông tin với những lập luận, dẫn chứng xung quanh việc cơ quan có thẩm quyền phải tính toán cho đơn vị về các chi phí vào đất, vì hồ sơ kế toán và chứng từ gốc liên quan đến chi phí đầu tư vào đất đã bị thất lạc, do đã trên 20 năm, vượt quá thời hạn quy định về lưu trữ tài liệu kế toán; về bồi thường cho phần diện tích mà đơn vị đã nhận chuyển nhượng theo đơn giá thị trường tại thời điểm lập phương án bồi thường… Tuy nhiên, trong việc đền bù, ngay trong từng chi tiết quy ra tiền đều phải theo đúng quy định pháp luật nên việc không thể nhanh theo ước muốn là vậy.

Tương tự, TP.Phan Thiết cũng là địa bàn tập trung nhiều công trình trọng điểm và phần lớn ở giai đoạn đền bù, giải phóng mặt bằng và cả dự án thi công cuốn chiếu theo mặt bằng nhận được đều đang ở trạng thái phải nhanh, vì đã quá chậm. Nhưng điều đó tùy thuộc vào sự đồng thuận của người dân có nhà, đất nằm trong dự án, khi thực tế có những tình huống không được quy định rõ ràng theo quy định. Như tại dự án Cầu Văn Thánh, gặp vướng mắc trong việc áp dụng chính sách liên quan đến các trường hợp sử dụng đất bãi bồi. Vì vậy, đầu tháng 4/2025, UBND thành phố có báo cáo gửi UBND tỉnh, Sở Nông nghiệp và Tài nguyên xin chủ trương giải quyết khó khăn trong công tác bồi thường đối với các hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất bãi bồi thuộc dự án Cầu Văn Thánh. Trước đó, ngày 28/3/2025, thành phố Phan Thiết cũng có báo cáo xin chủ trương cho phép phê duyệt bổ sung giá trị bồi thường, hỗ trợ về nhà, nhà ở, công trình xây dựng gắn liền với đất chênh lệch (tăng) của các hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi thuộc dự án Cầu Văn Thánh và dự án Nâng cấp đường Nguyễn Đình Chiểu và đường Huỳnh Thúc Kháng…

Dốc sức vì quê hương

Ngày 8/5/2025, UBND tỉnh đã ban hành quyết định về việc kiện toàn Tổ công tác liên ngành hỗ trợ hướng dẫn UBND huyện Hàm Tân thực hiện công tác xác định giá đất cụ thể, công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng, thu hồi đất đối với các dự án khu công nghiệp trên địa bàn huyện Hàm Tân.

Tổ trưởng, tổ phó và các thành viên đến từ các sở ngành chức năng như Sở Nông nghiệp và Môi trường, Sở Tài Chính, Sở Xây dựng… Ngoài ra, Sở Tài chính cũng thành lập tổ công tác để thúc đẩy giải ngân đầu tư công, rà soát nợ đọng…

Trong khi đó, các huyện khác ít bị áp lực về đền bù giải tỏa hơn, vì trước đó, khi nắm thông tin sẽ sáp nhập, đã rà soát loại bỏ các dự án, công trình chưa đủ các yếu tố để triển khai thuận lợi, nên giờ đang dốc sức cho những nhiệm vụ giao trong năm và những nhiệm vụ nảy sinh. Huyện Hàm Thuận Bắc vốn là địa phương có đông người có công và đông đồng bào dân tộc thiểu số nên nhiệm vụ xóa nhà tạm, nhà dột nát theo đúng hạn định cũng không đơn giản. Theo lãnh đạo huyện Hàm Thuận Bắc, sẽ nỗ lực hoàn thành chương trình trên đúng hạn. Ngoài thực hiện các nhiệm vụ xung quanh sắp xếp bộ máy, huyện rà soát, đẩy nhanh tiến độ các công trình xây dựng cơ bản, tập trung vào các tuyến đường huyết mạch trên địa bàn. Song song đó, thực hiện các quy hoạch như quy hoạch sử dụng đất huyện giai đoạn 2021 - 2030, làm mới quy hoạch xã và quy hoạch du lịch xã Đa Mi, Sông Quao. Đồng thời đang hoàn tất các thủ tục để đầu tư các công trình theo chỉ đạo của UBND tỉnh như bãi rác Hồng Liêm, Cơ sở cai nghiện ma túy Thuận Minh…

Còn lãnh đạo huyện Tuy Phong cho biết, huyện đã rà soát các dự án xây dựng cơ bản, dừng những dự án vướng mặt bằng và tập trung triển khai các dự án dân sinh theo hướng làm đến đâu, quyết toán đến đó. Đồng thời cũng tập trung giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo, các bản án hành chính đã được xét xử và có hiệu lực pháp luật. Cụ thể, đến nay, huyện đã giải quyết 18/34 đơn, đã tổ chức thi hành xong là 4/4 vụ. Từ đây đến khi chấm dứt hoạt động cấp huyện, Tuy Phong sẽ giải quyết dứt điểm các đơn tồn hiện đang thụ lý.

Dù biết sắp tới sẽ có nhiều thay đổi, trong điều kiện có ảnh hưởng tâm tư, có nhiều vướng mắc khách quan nhưng tình hình thực hiện nhiệm vụ của các cấp trong tỉnh cho thấy một tinh thần nỗ lực hết sức, vì quê hương. Thể hiện rõ nhất là vẫn miệt mài trong đền bù giải tỏa, trong thực hiện các công trình xây dựng cơ bản… Tất cả đều hướng đến một kết quả gọn nhẹ nhất cho ngày “đóng gói, bàn giao”.

Theo Công văn 4738 của Bộ Tài chính, quyết toán vốn đầu tư công dự án hoàn thành sau khi hoàn tất sắp xếp, tổ chức bộ máy sẽ được thực hiện như sau: Trường hợp dự án do cấp huyện quản lý chuyển giao cho cấp tỉnh thì cơ quan cấp tỉnh nhận bàn giao sẽ kế thừa toàn bộ trách nhiệm quyết toán và Chủ tịch UBND cấp tỉnh là người phê duyệt quyết toán. Còn trường hợp dự án do cấp huyện quản lý chuyển giao cho cấp xã thì cơ quan cấp xã nhận bàn giao sẽ kế thừa toàn bộ trách nhiệm quyết toán và chủ tịch UBND cấp xã là người phê duyệt quyết toán.

Bài 1: Nợ và nỗi lo khi con dấu không còn

Bài 2: Gấp rút xử lý tài chính, ngân sách nhà nước