Điều được giá, mất mùa

Cây điều có đặc tính là khi ra hoa đậu quả gặp phải mưa hoặc sương muối là hầu như bông sẽ bị khô, nông dân hay gọi hiện tượng này là cháy bông. Bởi khi bông điều bị cháy thì không thể đậu quả. Ở Bình Thuận, điều thường ra hoa vào dịp cuối năm rơi vào tháng 12 cho đến tháng 3 năm sau. Điều ra hoa nhiều đợt nhưng ở 2 đợt đầu là đậu quả được nhiều nhất, chiếm từ 60 – 70% năng suất vườn còn lại những đợt sau chỉ là phụ. Vì vậy, nếu trong giai đoạn tháng 1 và tháng 2 là khoảng thời gian vàng điều ra bông nhiều nhất của vụ và cho năng suất 70% của vườn nhưng gặp mưa thì được xem như năm đó mùa điều thất thu.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường, toàn tỉnh có hơn 17.000 ha điều, tập trung ở Đức Linh, Tánh Linh, Hàm Thuận Bắc và Hàm Tân, trong đó có trên 15.000 ha đang trong thời kỳ thu hoạch, sản lượng đạt 10.000 tấn/năm. Năng suất và sản lượng điều ở Bình Thuận còn thấp là do phần lớn diện tích điều trước đây được trồng bằng hạt, không qua tuyển chọn, vấn đề đầu tư thâm canh chưa đúng quy trình. Để đáp ứng nhu cầu xuất khẩu sản phẩm này, tỉnh đã có kế hoạch tái canh và cải tạo giống điều khoảng 12.500 ha, nhằm nâng cao năng suất, chất lượng, đảm bảo yêu cầu xuất khẩu hạt điều. Những ngày cuối tháng 2 đầu tháng 3 ở các năm được mùa điều, tư thương chuyên thu mua nông sản ở các huyện Hàm Thuận Bắc, Hàm Tân, Đức Linh, Tánh Linh rộn ràng đi gom hàng những nhà có trồng nhiều điều, một số tuyến đường ở các huyện người buôn bán nhỏ lẻ cũng ngồi ở ngã ba, ngã tư để dụng cân sẵn chờ người đi rẫy về mua điều với “tiền tươi”. Thế nhưng năm nay thiếu hẳn không khí rộn ràng ấy, mặc dù giá điều đang ở mức cao dao động từ 40.000 - 45.000 đồng/kg, đây là mức giá khá cao, đáng ra nông dân trồng điều phấn khởi nhưng trên thực tế người trồng điều buồn nhiều hơn vui bởi nhiều vườn điều bị cháy bông nên năng suất chỉ còn khoảng 30 – 60%…

Anh Nguyễn Phi ở xã Đức Thuận, Tánh Linh có gần 2 ha điều nhưng mấy hôm nay anh bỏ vườn chạy đôn chạy đáo đi xin việc ở các công trình để kiếm thu nhập bởi vườn điều nhà anh không có thu. Giọng buồn buồn anh Phi kể: “Năm ngoái vườn điều nhà tôi thu gần 1,5 tấn nhưng năm nay thì từ hôm Tết Nguyên đán đến giờ có đến 3 trận mưa lớn nên 2 đợt ra bông của vườn điều cháy khô, mỗi cây chỉ đậu lèo tèo vài chục trái nên chẳng có hy vọng gì. Điều đang có giá cao, được gia đình chăm bón phân, thuốc theo quy trình của Trung tâm Khuyến nông nhưng ngặt nỗi thời tiết “trái khoáy” nên nhìn vườn điều mà xót lòng không chịu nổi…”. Phương Nga, chuyên thu mua hạt điều thô ở huyện Tánh Linh cho hay: “Điều đã bị cháy bông thì số lượng đậu trái cũng ít đạt chất lượng. Những bông đậu trái chất lượng giảm từ 30 – 40% do hạt điều thô đổ nhựa, vỏ dày nhưng nhân hạt điều nhỏ. Nhà máy thu mua chế biến xem hạt điều kiểu này là loại 2 nên giới tư thương nằm trong thế “kẹt”. Mua thấp giá thì thương dân trồng điều mà mua theo giá thị trường thì khi bị nhà máy phân loại hạt để thu hàng sẽ bị lỗ. Vậy nên năm nay không chỉ người trồng điều thất thu mà cả giới tư thương gom điều cũng lo bị lỗ vốn, vì chất lượng hạt điều không đạt như mọi năm...