Nguyên nhân chậm xử lý công trình xây dựng trái phép ở “Dốc Hoàng Hôn”?

Chủ đầu tư không hợp tác 

Như chúng tôi thông tin về việc ông Nguyễn Ngọc Phẩm (ở xã Hàm Thắng, huyện Hàm Thuận Bắc) xây dựng công trình trái phép lấn chiếm đất công, sau khi tuyến đường quốc phòng vòng quanh núi Cố hoàn thành, với diện tích xây dựng trái phép rộng hơn 4.500m² bao gồm nhà hàng, quán cà phê, Bungalow và biệt thự đơn lập… đã mọc lên, thu hút du khách hơn 1 năm qua. Mới đây, TP. Phan Thiết đã có báo cáo cụ thể vụ việc, cũng như nguyên nhân về việc chậm xử lý vụ việc.

Theo đó, tháng 3/2023, sau khi nhận được phản ánh từ người dân, UBND TP. Phan Thiết đã chỉ đạo phường Phú Hài kiểm tra và phát hiện công trình vi phạm nằm trên đất do Nhà nước quản lý. Mặc dù UBND phường đã nhiều lần làm việc với ông Phẩm và yêu cầu tháo dỡ, nhưng ông không chấp hành. Ngày 31/7/2023, UBND TP. Phan Thiết ra quyết định xử phạt ông Phẩm về hành vi chiếm đất công, buộc trả lại diện tích 4.544,3m².

Ngày 3/8/2023, UBND phường Phú Hài đã giao Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số 3928/QĐ-XPHC của Chủ tịch UBND TP Phan Thiết cho ông Nguyễn Ngọc Phẩm. Tại buổi làm việc, ông Phẩm nhận quyết định và được yêu cầu chấp hành nghiêm túc.Tuy nhiên, vào các ngày 17/8 và 25/8/2023, UBND phường tiếp tục mời ông Phẩm để kiểm tra việc thực hiện quyết định. Cả hai lần, ông đều vắng mặt và chưa chấp hành bất kỳ nội dung nào.

Ngày 8/4/2024, phường Phú Hài tiếp tục mời ông Phẩm làm việc nhưng ông vẫn chưa thực hiện bất kỳ yêu cầu nào theo quyết định và cho biết: "Tôi sẽ trao đổi với gia đình, sau đó cố gắng nộp tiền phạt". Đến ngày 30/7/2024, UBND phường Phú Hài đã có tờ trình đề nghị UBND TP. Phan Thiết ban hành quyết định cưỡng chế. Tuy nhiên, ngày 19/8/2024 Phòng Tài nguyên và Môi trường thành phố báo cáo rằng biên bản vi phạm hành chính trước đây do UBND phường Phú Hài lập, tham mưu UBND TP. Phan Thiết ban hành quyết định xử phạt hành chính ngày 31/7/2023, có sai sót về trình tự và thủ tục.

Quá trình xử lý kéo dài do hồ sơ xử phạt ban đầu thiếu cơ sở pháp lý, để đảm bảo quy trình cưỡng chế đúng luật và tránh khiếu nại, UBND TP. Phan Thiết đã hủy bỏ quyết định xử phạt cũ, chỉ đạo UBND phường Phú Hài rà soát, kiểm tra hiện trạng tại vị trí đất vi phạm, lập biên bản xác minh tình tiết, củng cố lại hồ sơ và khẩn trương lập hồ sơ xử phạt vi phạm. Vào ngày 9/9/2024 thành phố đã lập Tổ công tác hướng dẫn phường Phú Hài lập lại hồ sơ xử lý vi phạm, tập trung vào khu vực "Dốc Hoàng Hôn".

Công trình vi phạm tại "dốc Hoàng Hôn" trước khi tháo dỡ

Việc xử lý vi phạm hành chính tại khu vực núi Cố, liên quan đến công trình xây dựng trái phép của ông Nguyễn Ngọc Phẩm chậm trễ, theo UBND TP. Phan Thiết nguyên nhân do quá trình lập hồ sơ kéo dài cũng như sự phối hợp chưa hiệu quả giữa các cơ quan chức năng trong việc bổ sung và củng cố hồ sơ xử phạt.

Mặt khác, do phạm vi vi phạm rộng và phức tạp, các đơn vị phải chờ đợi kết quả đo đạc để xác định hành vi vi phạm và tính toán các lợi ích bất hợp pháp. Thêm vào đó, quá trình làm việc với ông Phẩm không đạt được kết quả do ông không hợp tác, thường xuyên vắng mặt trong các buổi làm việc. UBND phường Phú Hài đã nhiều lần triệu tập nhưng ông Phẩm không tham dự, làm chậm tiến độ xử lý.

Ông Phan Nguyễn Hoàng Tân - Chủ tịch UBND TP. Phan Thiết cho biết:  "Việc chỉ đạo xử lý vi phạm hành chính chưa đạt hiệu quả, còn chậm trễ và kéo dài. Không giám sát kỹ lưỡng quá trình thực thi nhiệm vụ của UBND phường Phú Hài và các phòng chuyên môn".

Dù đã có nhiều văn bản chỉ đạo từ UBND thành phố, việc thi hành quyết định xử phạt vẫn bị trì hoãn, gây bức xúc trong dư luận. UBND phường Phú Hài chưa làm hết trách nhiệm được pháp luật quy định và nhiệm vụ được Lãnh đạo UBND thành phố chỉ đạo, giao việc. 

Ngoài ra, hồ sơ xử phạt được lập chưa chặt chẽ, dẫn đến việc phải hủy bỏ quyết định xử phạt và kéo dài thêm thời gian xử lý. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực đất đai và trật tự xây dựng tại địa phương. Các cơ quan chuyên môn như Phòng Tài nguyên và Môi trường, Phòng Quản lý đô thị và Phòng Tư pháp cũng chưa thực hiện đầy đủ nhiệm vụ theo dõi, hướng dẫn và đôn đốc UBND phường Phú Hài trong quá trình thực hiện quyết định xử phạt...

Mạnh tay xử lý để răn đe

Công trình đã gây bức xúc dư luận trong xã hội,  Thường trực Tỉnh ủy, UBND tỉnh chỉ đạo yêu cầu Chủ tịch UBND TP. Phan Thiết khẩn trương tổ chức kiểm tra, xử lý nghiêm tình trạng chiếm đất chưa sử dụng do Nhà nước quản lý và xây dựng trái phép. Thực hiện chỉ đạo này, Chủ tịch UBND TP. Phan Thiết đã yêu cầu kiểm điểm trách nhiệm của các cá nhân đứng đầu liên quan, đồng thời tạm đình chỉ công tác Chủ tịch UBND phường Phú Hài để làm rõ trách nhiệm trong quản lý đất đai. Thành phố cũng thành lập Tổ công tác hướng dẫn phường Phú Hài củng cố lại hồ sơ xử lý vi phạm.

Theo Tổ công tác thành phố, ngày 12/9/2024,  Tổ cùng với UBND phường Phú Hài tiến hành đo đạc lại toàn bộ diện tích lấn chiếm, các công trình vi phạm để làm cơ sở xử phạt vi phạm hành chính và tiến hành cưỡng chế cho đảm bảo chặt chẽ. Quá trình làm việc, ông Nguyễn Ngọc Phẩm xác nhận chỉ là người làm thuê; chủ cơ sở là ông Nguyễn Ngọc Phương.

Hiện nay, UBND TP. Phan Thiết đã chỉ đạo UBND phường Phú Hài phối hợp với Tổ công tác khẩn trương rà soát, kiểm tra hiện trạng tại vị trí đất vi phạm, xác định nguồn gốc đất, lập biên bản xác minh tình tiết, củng cố lại hồ sơ và lập hồ sơ xử phạt vi phạm hành chính tại khu vực trên đảm bảo theo đúng quy định của pháp luật trước ngày 20/9. Đồng thời, thành phố cũng chỉ đạo Tổ công tác kiểm tra, rà soát toàn bộ các trường hợp vi phạm khác tại khu vực núi Cố và các nơi khác trên địa bàn phường để xử lý triệt để trong tháng 9/2024.

UBND TP. Phan Thiết đã yêu cầu Tổ công tác và UBND phường Phú Hài thúc đẩy nhanh việc tháo dỡ các hạng mục xây dựng trái phép. Dù ông Nguyễn Ngọc Phương – chủ công trình vi phạm – cam kết tự tháo dỡ trong 2 tháng, nhưng cơ quan chức năng yêu cầu ông hoàn thành trong 10 ngày. Ngày 12/9/2024, ông Phương đã cho người bắt đầu thu dọn và tháo dỡ các công trình vi phạm. Đến ngày 16/9, hàng chục nhân công cùng máy móc tiếp tục được huy động để tháo dỡ các hạng mục vi phạm tại khu vực "Dốc Hoàng Hôn". Các vật dụng, bàn ghế và cửa kính đã được di dời, phần mái ngói nhà hàng gần như đã tháo xong. Hiện công nhân đang tiến hành tháo dỡ các Bungalow và biệt thự đơn lập, bắt đầu từ phần mái... Tổ công tác vẫn đang giám sát chặt chẽ quá trình tháo dỡ.

Tháo dỡ phần mái 1 công trình ngày 15/9.

Máy móc, công nhân được huy động tập trung tháo dỡ công trình vi phạm tại "Dốc Hoàng Hôn" sáng 16/9.

Ông Phan Nguyễn Hoàng Tân – Chủ tịch UBND TP. Phan Thiết cho biết thêm: “Hiện nay, việc tổ chức kiểm điểm và xử lý trách nhiệm của cán bộ, công chức đang được khẩn trương, nghiêm túc thực hiện”.