1. Quan sát quanh mình, chúng ta dễ dàng tìm thấy rất nhiều biểu hiện của sự tự tin. Các em học sinh tự tin vào khả năng học tập của mình, sẽ hăng hái phát biểu trên lớp, trong nhóm. Với vốn kiến thức mình đã có, kỹ năng giải quyết các bài tập mức độ cao dần, các em sẽ rất tự tin hoàn thành bài làm trước các đề bài mà mình đối diện, cần giải quyết. Có những em học sinh còn tự tin thuyết trình trước lớp, trước trường. Việc làm ấy, góp phần tạo cho các em sự độc lập khi giải quyết các công việc phức tạp hơn về sau. Những học viên cao học, hay những nghiên cứu sinh học tập, nghiên cứu nghiêm túc, sẽ tự tin trong báo cáo đề tài tốt nghiệp trước hội đồng chấm, trước ý kiến của các thành viên phản biện.
Giữa cộng đồng, có biết bao người lao động bình thường có sự tự tin trong hoạt động thường nhật. Người thợ sửa xe gắn máy, ô tô, người thợ sửa chữa máy giặt, máy lạnh, hệ thống nước, hệ thống điện nhà… tự tin trong xác định những chỗ hư hỏng cần được sửa chữa, khắc phục; và tin rằng mình sửa được, sửa thành công.
Bác sĩ khám bệnh cho bệnh nhân, tin tưởng vào khả năng chuyên môn, kỹ năng trong khám chữa bệnh của mình, chỉ định những xét nghiệm người bệnh cần làm trước khi bác sĩ hạ bút ghi toa. Đã từng có bác sĩ nói với người nhà bệnh nhân: “Bác sĩ có chuyên môn, nhìn bệnh nhân, xem các kết quả xét nghiệm, bác sĩ biết tình trạng bệnh tật, sẽ cho những chỉ định điều trị cần thiết, người nhà không cần phải nói nhiều!”. Câu nói ấy, cũng phần nào cho thấy: Bác sĩ rất tự tin về khả năng chuyên môn của mình trước dạng bệnh của những bệnh nhân.
Có biết bao người luôn tin tưởng vào tay nghề của mình đã đóng góp vào đời sống xã hội những thành quả lao động rất đa dạng, phong phú, nhiều màu sắc.
2. Có lẽ, từ thực tế trải nghiệm, người ta dễ nhận ra rằng: Để có được sự tự tin trong hoạt động nghề nghiệp, trong hoạt động thường nhật, chủ thể hoạt động cần có sự chuẩn bị nhiều mặt trước đó.
Trở lại với những em học sinh, để có sự tự tin trả lời với thầy cô trước lớp về các nội dung bài học, giải quyết các bài tập khó trên lớp, ở các kỳ thi, các em cần có sự chuẩn bị chu đáo, học tập nghiêm túc, luyện tập thường xuyên, thực hành nhiều lần. Học viên cao học, các nghiên cứu sinh cũng thế. Để có thể tự tin trình bày báo cáo kết quả nghiên cứu trước hội đồng chấm, các anh chị em cũng phải dành rất nhiều thời gian nghiên cứu, viết báo cáo, nắm vững các nội dung của đề tài tốt nghiệp, nhất là những vấn đề học thuật. Những người công nhân sửa chữa những hỏng hóc của các thiết bị, đồ dùng gia đình, để có thể tự tin trong thao tác sửa chữa hiệu quả, đòi hỏi trước đó, những người ấy cần được học kỹ lý thuyết và nhất là rèn luyện tay nghề thực hành cẩn thận, thuần thục về kỹ năng sửa chữa.
Để có thể có những kiến thức, kinh nghiệm, tự tin trong việc chữa bệnh cho bệnh nhân, người bác sĩ phải trải qua những tháng ngày rất dài học tập, nghiên cứu, thực hành nghề nghiệp. Và cả trong suốt nhiều năm về sau, trong hành nghề, người bác sĩ ấy vẫn phải liên tục học tập, tiếp cận với những kiến thức, kỹ thuật mới, các loại thuốc mới để chữa trị cho bệnh nhân.
Một nghệ sĩ biểu diễn trên sân khấu, như ở ngành xiếc, để có những giờ phút tự tin, thăng hoa trên sàn diễn, đem đến những tiết mục độc đáo, tạo hình đẹp, cống hiến cho khán giả, người nghệ sĩ ấy cần có sự tập dợt rất công phu, tốn rất nhiều thời gian, công sức, đổ nhiều mồ hôi và có cả những trường hợp gặp sự cố trong quá trình luyện tập.
Cùng biết bao sự chuẩn bị, sự khổ luyện khác của những người với những công việc, những nghề nghiệp khác trên hành trình lao động của mình, đem lại sự hữu ích cho người, cho đời.
3. Bên cạnh sự tự tin đem lại những thành công, chúng ta vẫn thấy đây đó, sự thiếu tự tin của những con người trong những tình huống, công việc cụ thể. Khi ấy, hiệu quả làm việc chắc chắn sẽ khác đi.
Rõ ràng, trong các hoạt động, sự tự tin dễ đem lại thành công cho chủ thể. Và càng có sự đầu tư kỹ lưỡng, chủ thể hoạt động càng có sự tự tin trong các việc làm của mình. Từ sự thành công trong việc này, sẽ giúp người ta có động lực giải quyết những việc tiếp theo, với một tâm thế sẵn sàng, vui tươi, chủ động hơn nữa.