Israel và Hamas gia hạn thỏa thuận ngừng bắn thêm 2 ngày

Với việc cả hai phía đều bày tỏ hy vọng về khả năng gia hạn thêm, nhà hòa giải Qatar đã tổ chức một cuộc họp với các lãnh đạo cơ quan tình báo đối ngoại Mossad của Israel và Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) nhằm xây dựng tiến trình tiềm năng.

Theo ghi nhận của hãng tin Reuters vào ngày thứ 5 ngừng bắn, từ phía bên kia hàng rào an ninh ở Israel, có thể nhìn thấy một cột khói đen bốc lên phía trên một vùng đất hoang tàn ở khu chiến sự phía Bắc Gaza.

Nhưng không có dấu hiệu của máy bay chiến đấu trên bầu trời, hay bất cứ tiếng nổ ầm ầm nào.
Cả hai bên đều báo cáo về một số vụ bắn xe tăng của Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) ở quận Sheikh Radwan của Thành phố Gaza vào buổi sáng, nhưng chưa có báo cáo ngay lập tức về thương vong.

Người phát ngôn của IDF cho biết: “Sau khi những kẻ tình nghi tiếp cận binh sĩ, một xe tăng của IDF đã bắn cảnh cáo”.

Trong thời gian ngừng bắn kéo dài 5 ngày qua, bắt đầu từ ngày 24/11, Hamas đã trả tự do cho 62 người trong số khoảng 240 con tin mà nhóm này bắt giữ vào ngày 7/10. Đổi lại, Israel thả 180 tù nhân người Palestine. Hamas cũng thả 19 con tin nước ngoài, chủ yếu là người Thái Lan, theo các thỏa thuận riêng rẽ.

Phía Israel cho biết lệnh ngừng bắn có thể kéo dài hơn nữa miễn là Hamas tiếp tục thả ít nhất 10 con tin mỗi ngày.

Nhưng với tình hình còn lại ít phụ nữ và trẻ em bị giam giữ, việc ngừng giao tranh sau thời hạn ngày 29/11 có thể cần phải đàm phán thêm nhằm chứng kiến khả năng một số người đàn ông Israel được trao trả.

“Chúng tôi hy vọng Israel sẽ tuân thủ thoả thuận trong hai ngày tới vì chúng tôi đang tìm kiếm một thỏa thuận mới, ngoài phụ nữ và trẻ em”, quan chức Hamas Khalil Al-Hayya nói với Al Jazeera vào cuối ngày 27/11.

Bộ trưởng Nội các An ninh Israel Gideon Saar tuyên bố rằng việc gia hạn ngừng bắn thêm hai ngày đã được thống nhất theo các điều khoản của đề nghị ban đầu và Israel vẫn sẵn sàng gia hạn thỏa thuận ngừng bắn hơn nữa nếu có thêm con tin được thả.

Tuy nhiên, chính phủ Israel khẳng định ngay sau khi hoàn thành khuôn khổ giải cứu con tin, cuộc chiến sẽ được nối lại nhằm mục tiêu cuối cùng là tiêu diệt Hamas ở Gaza.

Các tay súng Hamas bàn giao nhóm con tin người Israel cho Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế tại Rafah, miền Nam Dải Gaza, ngày 28/11/2023. Ảnh: AFP/TTXVN

Quãng thời gian nghỉ ngơi đầu tiên

Thỏa thuận ngừng bắn này là lần tạm dừng giao tranh đầu tiên trong cuộc chiến kéo dài hơn bảy tuần qua giữa Israel và phong trào Hamas.

Nhiều đoàn xe viện trợ đã có thể đến được Gaza, nơi đang bị Israel bao vây hoàn toàn.

Bạo lực leo thang nổ ra sau khi các tay súng Hamas mở cuộc tấn công xuyên biên giới vào miền Nam Israel hôm 7/10, sát hại hơn 1.200 người và bắt khoảng 240 người làm con tin.

Với cam kết tiêu diệt Hamas, IDF đã tiến hành một cuộc tấn công trên không và trên bộ vào Dải Gaza, nơi đang nằm trong vòng kiểm soát của Hamas. Các quan chức trong khu vực này cho biết những cuộc oanh tạc dữ dội của Israel đã giết chết hơn 15.000 người Palestine, chủ yếu là phụ nữ và trẻ em.

Bên cạnh đó, hơn 2/3 trong số 2,3 triệu người ở Gaza đã mất nhà cửa, bị mắc kẹt trong dải đất chật hẹp với những nguồn cung cấp thiết yếu bị chặn đứng. Hàng nghìn gia đình phải ngủ trong lều tạm bợ hoặc ngoài trời. Trong tay chỉ có chút ít đồ đạc.

Đụng độ bên ngoài nhà tù

Cơ quan chức năng Israel cho biết 33 tù nhân người Palestine đã được thả tự do vào ngày 27/11 từ nhà tù Ofer ở Bờ Tây và từ một trung tâm giam giữ ở Jerusalem. Ngày 28/11, Israel tiếp tục thả thêm 30 tù nhân Palestine, nâng tổng số người Palestine đã trả tự do kể từ khi ngừng bắn lên 180 người.

Bộ Y tế Palestine cho biết lực lượng Israel đã đụng độ với hàng chục người Palestine đang tụ tập bên ngoài nhà tù Ofer ở Bờ Tây để chờ thả tù nhân. Một số người vẫy cờ của Hamas và nhóm Thánh chiến Hồi giáo Palestine (PIJ).

Israel đã bổ sung thêm 50 phụ nữ Palestine vào danh sách 300 người bị giam giữ được phép trả tự do theo thoả thuận ngừng bắn. Đây được coi là dấu hiệu cho thấy nước này đã sẵn sàng đàm phán để có thêm con tin được thả theo các kế hoạch mở rộng tiếp theo.

Các tù nhân Palestine đoàn tụ cùng người thân tại thành phố Ramallah, Bờ Tây sau khi được Israel trả tự do, ngày 28/11/2023. Ảnh: AFP/TTXVN

Việc trao trả con tin là đàn ông Israel có thể bắt đầu với những người bố, người chồng bị bắt cùng những đứa trẻ và phụ nữ vừa được thả gần đây. Điển hình là ông Ofer Calderon, người có hai con gái Sahar và Erez được trả tự do vào ngày 27/11.

Một người thân của các cô gái trẻ cho biết: “Thật khó để chuyển từ trạng thái lo lắng vô tận sang trạng thái nhẹ nhõm và vui mừng. Đây là một khoảnh khắc thú vị và đầy cảm xúc, nhưng nó cũng là sự khởi đầu của một quá trình phục hồi khó khăn đối với Sahar và Erez, những người còn quá trẻ và phải trải qua một khoảng thời gian không thể chịu đựng được”.

Ngoại trưởng Antony Blinken sẽ tới thăm Israel, Bờ Tây và Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) trong tuần này.

Ông sẽ thảo luận về việc duy trì các dòng viện trợ tới Gaza và giải phóng tất cả con tin, cũng như các nguyên tắc của Mỹ về tương lai của Gaza và sự cần thiết của một nhà nước Palestine độc lập.

Khủng hoảng nhân đạo

Lệnh ngừng bắn đã cho phép nhiều đoàn xe tải chở hàng viện trợ hơn vào được Gaza.

Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres đánh giá quyết định gia hạn lệnh ngừng bắn là “một tia hy vọng và mang tính nhân đạo”. Nhưng ông nhấn mạnh hai ngày là không đủ thời gian để đáp ứng nhu cầu viện trợ của người dân Gaza.

“Tôi thực sự hy vọng rằng điều này sẽ cho phép chúng tôi tăng cường hơn nữa viện trợ nhân đạo cho những người dân ở Gaza đang phải chịu đựng rất nhiều đau khổ, cho dù khoảng thời gian bổ sung đó không thể đáp ứng được tất cả các nhu cầu cấp thiết của người dân”, ông Guterres nói với các phóng viên.

Về phần mình, người dân Palestine ở Gaza cho biết họ đang cầu nguyện để được gia hạn lệnh ngừng bắn. Một số người đến thăm những ngôi nhà bị tàn phá sau nhiều tuần bị Israel ném bom dữ dội, trong khi những người khác xếp hàng nhận bột mì và các hàng viện trợ thiết yếu khác do cơ quan cứu trợ UNRWA chuyển đến.

Người phụ nữ Palestine Um Mohammed cho biết cuộc sống của những người còn lưu lại ở phía Bắc Gaza rất khó khăn. Nơi đây đã phải gánh chịu hậu quả nặng nề từ cuộc tấn công trên bộ của Israel cho đến nay.