Mực một nắng ra đời rất ngẫu nhiên. Theo lời kể của nhiều ngư dân, xưa kia khi ngư dân đi đánh bắt ngoài khơi họ thảy mực lên chỗ có nhiều nắng để phơi cho ráo. Ban đầu, ngư dân chỉ nghĩ rằng làm vậy cho mực mau rút nước, chế biến sẽ dễ hơn. Nhưng khi thưởng thức ai cũng nhận thấy món mực phơi nắng này rất giòn và ngọt. Từ đó Mực một nắng trở thành đặc sản nổi tiếng của Bình Thuận. Đặc biệt của mực một nắng Bình Thuận là dù thân mực đã ráo nước nhưng khi chế biến vẫn cảm nhận được vị tươi và ngọt trong từng thớ mực. Cho đến nay khi du khách đặt chân đến Bình Thuận sẽ có cơ hội khám phá một thế giới ẩm thực vô cùng độc đáo, nơi mực biển được chế biến theo một cách đặc biệt, tạo ra một món ngon không thể tìm thấy ở bất kỳ nơi nào khác. Hương vị thơm ngon khó cưỡng của món mực một nắng Bình Thuận khiến cho bất kỳ thực khách nào cũng phải suýt xoa khi nhắc tới.
Để tạo ra được mực một nắng ngon và độc đáo, trong quá trình chế biến rất quan trọng, đặc biệt là mực phải tươi được rửa sạch bằng nước biển, sau đó mang ra phơi dưới ánh nắng mặt trời. Điều quan trọng là phải chọn một nơi có ánh nắng mạnh, lớn để mực có thể phơi khô tốt hơn. Mực chỉ được phơi khô một lần duy nhất, quá trình này giúp giữ nguyên hương vị tự nhiên của mực và tạo ra một vị ngon đặc trưng, độc đáo mà không thể tìm thấy ở các loại mực khô khác. Mực một nắng đã trở thành một biểu tượng của ẩm thực biển đặc sắc của Bình Thuận và thu hút sự quan tâm của khá nhiều thực khách khắp nơi. Năm 2013, món ăn đặc sản hấp dẫn này đã lọt top 100 ẩm thực đặc sắc nhất Việt Nam.
Với đặc trưng của mực một nắng mà không có địa phương nào có, để bảo vệ thương hiệu, UBND tỉnh vừa phê duyệt kết quả tuyển chọn nhiệm vụ khoa học và công nghệ với đề tài: Xây dựng, quản lý và phát triển nhãn hiệu chứng nhận cho sản phẩm mực một nắng tại tỉnh Bình Thuận. Đơn vị chủ trì thực hiện là Trung tâm Tư vấn phát triển thương hiệu Việt Nam. Việc xây dựng thương hiệu cho sản phẩm mực một nắng của tỉnh Bình Thuận trở thành thương hiệu mạnh và nổi tiếng thông qua việc đăng ký bảo hộ, quản lý và phát triển nhãn hiệu chứng nhận (NHCN) nhằm duy trì danh tiếng sản phẩm, nâng cao giá trị thương phẩm, mang lại uy tín và lợi ích kinh tế thiết thực cho các chủ thể sản xuất, kinh doanh các sản phẩm này, cũng như đảm bảo cho người tiêu dùng được sử dụng sản phẩm mực một nắng đúng chất lượng, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và nguồn gốc sản phẩm.
Để xây dựng được thương hiệu mực một nắng của Bình Thuận phải xây dựng bộ tiêu chuẩn chất lượng cho sản phẩm mực một nắng tại tỉnh Bình Thuận mang NHCN. xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc cho sản phẩm Mực một nắng tại tỉnh Bình Thuận. Xây dựng mô hình và hệ thống quản lý và sử dụng NHCN cho sản phẩm; xây dựng và hỗ trợ quảng bá, phát triển thương mại cho sản phẩm mực một nắng tại tỉnh Bình Thuận; xây dựng tài liệu tập huấn nâng cao nhận thức cho cán bộ, người dân và các cơ sở chế biến, sản xuất, kinh doanh sản phẩm mực một nắng tỉnh Bình Thuận. Đồng thời áp dụng thí điểm thành công mô hình và hệ thống quản lý, khai thác NHCN vào thực tế tại 3 doanh nghiệp, hộ sản xuất tại tỉnh Bình Thuận. Đơn vị sử dụng kết quả sau khi nghiên cứu là Sở Khoa học và Công nghệ, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; các địa phương có sản phẩm Mực một nắng mang NHCN và các cơ quan, đơn vị khác có liên quan.