Trách nhiệm và giải pháp của Bộ Tư pháp trong xây dựng thể chế

Phát biểu điều hành chất vấn đối với lĩnh vực nội chính, tư pháp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, lĩnh vực này thuộc trách nhiệm trả lời của Bộ trưởng Bộ Nội vụ, Bộ trưởng Bộ Tư pháp, Bộ trưởng Bộ Công an... Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang cũng sẽ tham gia phát biểu ở cuối phiên hoặc trả lời trực tiếp những nội dung đại biểu Quốc hội quan tâm.

Chất vấn Bộ trưởng Bộ Tư pháp, đại biểu Nguyễn Hữu Thông - Phó Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Thuận cho biết, theo báo cáo, hiện nay vẫn còn 13/129 văn bản quy định chi tiết của luật, nghị định đã có hiệu lực pháp luật trong nhiệm kỳ này nhưng vẫn chưa ban hành các văn bản cụ thể. Một số văn bản theo đánh giá thì chất lượng chưa đảm bảo, vừa ban hành thời gian ngắn đã sửa đổi, bổ sung hoặc không phù hợp với thực tiễn và vẫn có bất cập, vướng mắc.

Trước tình trạng trên, đại biểu Nguyễn Hữu Thông đề nghị Bộ trưởng Bộ Tư pháp cho biết trách nhiệm của Bộ trong vấn đề xây dựng thể chế này như thế nào và hướng giải pháp trong thời gian tới. Đại biểu cũng gửi câu hỏi này đến Thủ tướng Chính phủ.

Trả lời chất vấn đại biểu Nguyễn Hữu Thông, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long thừa nhận, tình trạng nợ đọng văn bản hướng dẫn chi tiết đã tồn tại nhiều năm nhưng vẫn chưa được giải quyết dứt điểm. Trong đó, năm 2023 chưa ban hành 12 văn bản đối với luật, pháp lệnh, nghị quyết đã có hiệu lực pháp luật, giảm 18 văn bản so với năm 2020, tăng 4 văn bản so với năm 2021 và bằng so với năm 2022. Nguyên nhân chủ quan vẫn là chủ yếu, trong đó có sự chưa chủ động, chưa cố gắng và chưa lường hết được của các chủ thể trình ban hành các văn bản.

Về nguyên nhân khách quan, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết, một số văn bản luật yêu cầu số lượng văn bản quy định chi tiết nhiều, một số văn bản khó…

Về trách nhiệm, Bộ Tư pháp chịu trách nhiệm chung tham mưu cho Chính phủ trong việc thẩm định, rà soát và đôn đốc kiểm tra việc phải thi hành. Trong sự chậm trễ của các bộ, các ngành có trách nhiệm chung của Bộ Tư pháp.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp nêu các giải pháp khắc phục, trong đó có các giải pháp đã triển khai từ trước đến nay, đó là Bộ trưởng, Trưởng ngành trực tiếp phụ trách công tác xây dựng văn bản pháp luật. Các bộ, ngành trong giai đoạn soạn thảo, ngoài việc thực hiện đầy đủ trình tự thủ tục theo quy định của pháp luật về ban hành văn bản quy phạm pháp luật, cần tiếp tục cố gắng để xác định rõ các nội dung quy định ở trong văn bản quy định chi tiết. Tương tự như vậy, trong quá trình thẩm tra, thẩm định văn bản cũng đề nghị các cơ quan có phối hợp chặt chẽ với nhau, đối với vấn đề chưa rõ, chưa nên đề xuất đưa vào chính sách; hạn chế nội dung các văn bản quy định chi tiết có nội dung tương tự như nhau để quy định trong một văn bản.

Bộ trưởng cũng cho biết, Bộ Chính trị cũng ban hành những quy định về kiểm soát quyền lực trong công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại tố cáo và sắp tới công tác xây dựng văn bản sẽ là một kênh cùng với giám sát của Quốc hội, Bộ trưởng tin tưởng công tác này sẽ tạo được đà phát triển và khắc phục được tốt hơn những hạn tồn tại, hạn chế...