
Trong những năm tháng kháng chiến cứu nước giải phóng dân tộc, Đa Kai là một trong những vùng căn cứ cách mạng, nơi cửa ngõ xung yếu án ngữ phía Tây Bắc huyện Đức Linh; là điểm địa đầu nối con đường hành lang chiến lược từ Trung ương cục vào Khu VI. Đoàn vận tải H.50 ra đời trong bối cảnh cuộc kháng chiến chống Mỹ ở Cực Nam Trung bộ và Nam Tây nguyên diễn ra ác liệt. Lúc bấy giờ nhu cầu về vũ khí đạn dược, thuốc men để kịp thời phục vụ cho chiến trường được xem là nhiệm vụ vô cùng cấp thiết và quan trọng. Hơn 8 năm thực hiện nhiệm vụ (1967 – 1975) Đoàn vận tải H50 đã vận chuyển hơn 3.000 tấn vũ khí, thuốc men, lương thực cho chiến trường, cắt hơn 100 con đường, làm hơn 250 cây cầu, chiến đấu diệt 140 tên Mỹ, 214 tên ngụy, bắn rơi 2 máy bay, bắn cháy 2 xe bọc thép, đưa hơn 100 đoàn thương binh ra Bắc an toàn…Trong thời kỳ kháng chiến đó, 125 đồng chí, đồng đội của lực lượng TNXP Đoàn Vận tải H50 đã ngã xuống và vĩnh viễn nằm lại nơi rừng sâu, núi cao, trên những cung đường trong khi làm nhiệm vụ. Để tưởng nhớ công lao và sự hy sinh gian khổ của lực lượng TNXP Đoàn vận tải H50 trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Bia ghi danh các anh hùng, liệt sĩ TNXP Đoàn vận tải H50 và liệt sĩ xã Đa Kai đã được xây dựng để đời đời tưởng nhớ những người con ưu tú của mọi miền đất nước đã chiến đấu và hy sinh cho Tổ quốc.

Từ khi được tạo dựng đến nay, địa điểm này đã trở thành “địa chỉ đỏ”, nơi giáo dục truyền thống cách mạng, tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc cho thế hệ trẻ hôm nay và mai sau. Đồng thời, di tích đã trở thành nơi về nguồn của các cựu Thanh niên xung phong Đoàn Vận tải H50, của cán bộ, chiến sĩ, đoàn viên thanh niên, các cháu học sinh và mọi tầng lớp nhân dân ở các địa phương trong tỉnh.
Tại Nhà Bia ghi danh liệt sĩ Đoàn vận tải H50, xã Đa Kai – huyện Đức Linh, đoàn đã dâng hoa, thắp hương tưởng nhớ các liệt sĩ thanh niên xung phong của Đoàn vận tải H50 và xã Đa Kai.

Bà Nguyễn Thị Sáu (TNXP huyện Hàm Thuận Bắc) đến viếng hương đồng đội đang yên nghỉ mà lòng không khỏi xúc động. “Hôm nay, trở về mảnh đất này sau bao nhiêu năm mà chúng tôi cứ ngỡ như mới hôm qua, đã cùng với đồng đội của mình tham gia thông đường, chống lầy và tải đạn, lương thực ra chiến trường. Chúng tôi không thể nào quên những tháng ngày gian lao mà hào hùng, dẫu hiểm nguy nhưng vẫn ấm tình đồng đội. Những lá thư từ gia đình gửi lên cho một đứa mà như cho cả Tiểu đội, làm vơi đi nỗi nhớ nhà trong lòng mỗi người. Nhớ sao ánh mắt rạng ngời và nụ cười tươi khi chia nhau một gói lương khô, một đĩa rau rừng. Thương sao những đồng đội nữ thanh niên xung phong, chưa quen mưa tuôn, pháo nổ, vẫn kiên quyết xin ra tiền tuyến, mặc cho những tháng ngày cáng thương, tải đạn làm hằn lên những vết chai”, bà Sáu nói.


Cũng trong chuyến về nguồn lần này, các cựu TNXP - Đoàn vận tải H.50 cũng tổ chức Lễ dâng hoa, dâng hương tại đền thờ liệt sĩ huyện Đức Linh, nơi đang có 1.215 liệt sĩ đang được thờ cúng. Sau đó, là những cái bắt tay, những cái ôm, ân cần hỏi han sức khoẻ, gia cảnh của nhau…. giữa những đồng đội cũ nơi chiến trường xưa.
.jpg)




Quay về chiến trường xưa của các cựu TNXP - Đoàn vận tải H.50 một cuộc hành hương về nguồn thật nhiều ý nghĩa trong những ngày kỷ niệm đặc biệt của tháng Tư này. Về chiến trường xưa, thắp cho đồng đội đã ngã xuống nén nhang để cho những người nằm xuống ấm lòng.