Quyết liệt đấu tranh với tội phạm “tín dụng đen”

Nhiều biến tướng

Vài năm trước, trên địa bàn tỉnh xuất hiện tình trạng các đối tượng cho vay nặng lãi dán tờ quảng cáo ở những nơi công cộng, ở trong những con hẻm, trên những tường rào, trụ điện… với nội dung “Cho vay tiền nhanh, gọn, không cần thế chấp; chỉ a-lo là có tiền…”. Thủ tục cho vay các đối tượng này rất nhanh, chỉ cần vài tiếng đồng hồ là người vay có thể vay đúng số tiền mình muốn. Do nhu cầu vay vốn để kinh doanh, tiêu dùng thậm chí có những người do thua cờ bạc, muốn có tiền nhanh nên người dân đã vay tiền tại các cơ sở kinh doanh dịch vụ núp bóng như đại lý vé máy bay, dịch vụ cầm đồ, cho thuê xe… Thủ tục đơn giản, không phải thế chấp giấy tờ có giá trị mà chỉ cần phô tô những giấy tờ không có giá trị như chứng minh nhân dân, giấy phép lái xe, sổ hộ khẩu… Sau đó, các đối tượng cho vay nặng lãi làm hợp đồng vay mượn, trả góp hoặc mua bán trả góp xe mô tô, máy tính, điện thoại di động… với số tiền bằng số tiền người dân muốn vay. Tuy nhiên, các đối tượng này lấy lãi rất cao, khiến người vay tiền không thể trả hoặc có trả thì cũng tốn số tiền nhiều hơn gấp nhiều lần số tiền đã vay.

Sau một thời gian lực lượng công an triển khai các biện pháp nghiệp vụ, bắt xử lý hành vi cho vay nặng lãi, các đối tượng thực hiện hành vi này đã chuyển đổi phương thức, cách thức cho vay tiền. Bọn chúng chuyển sang hoạt động cho vay trực tuyến (qua APP). Các đối tượng tạo ra nhiều ứng dụng trên điện thoại di động, trang Website để cho vay tiền. Các ứng dụng yêu cầu người vay tạo một tài khoản bằng cách cung cấp thông tin cá nhân, danh bạ điện thoại. Sau khi hoàn tất các điều kiện, tiền vay sẽ được chuyển vào tài khoản nhưng chỉ nhận được 2/3 số tiền, còn lại trừ lãi và phí dịch vụ. Khi đến hạn trả nợ nếu chậm thời hạn sẽ bị các đối tượng gọi điện “khủng bố” người thân, bạn bè, đồng nghiệp của người vay để ép người vay trả tiền hoặc chúng bôi nhọ hình ảnh người vay tiền, người thân lên mạng xã hội như Facebook, Zalo. Loại hình hoạt động cho vay này rất tinh vi, gây nhiều khó khăn cho công tác phát hiện ra đối tượng phục vụ công tác phòng ngừa, đấu tranh xử lý.

Các thỏa thuận vay thường không có giấy tờ biên nhận, hợp đồng vay mượn không thể hiện đúng lãi suất thực tế, thời gian xảy ra kéo dài, đan xen nhiều lần vay mượn, trả nợ và ký nhận hợp đồng vay mượn mới với nhiều đối tượng, điều này làm mất thời gian và khó khăn cho công tác thu thập tài liệu, chứng cứ để chứng minh hành vi phạm tội. Một số người đi vay sử dụng vào các mục đích bất hợp pháp hoặc tham gia tệ nạn xã hội dẫn đến mất khả năng chi trả nên không hợp tác với cơ quan công an càng gây khó khăn cho công tác xác minh, điều tra, xử lý.

Triển khai cao điểm, đấu tranh với tội phạm “tín dụng đen”

Những đối tượng cho vay lãi nặng, “tín dụng đen” dù hoạt động ở hình thức nào thì chúng đều có điểm chung là khi người vay không đủ khả năng trả nợ thì nạn nhân sẽ bị các đối tượng đe dọa, hành hung, bôi nhọ danh dự nhân phẩm, đe dọa nhân thân của người vay nợ nhằm tạo sức ép buộc bán nhà, bán tài sản để trả nợ, gây tâm lý bất an trong nhân dân, ảnh hưởng lớn đến tình hình an ninh trật tự tại địa phương.

Trước tình trạng này, Công an tỉnh đã mở đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động “tín dụng đen” từ ngày 15/9/2023 đến ngày 14/3/2024. Để làm tốt công tác phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến “tín dụng đen”, lực lượng công an các cấp sẽ chủ động nắm tình hình, tăng cường rà soát phát hiện tội phạm và hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến “tín dụng đen” do các đối tượng, băng nhóm chuyên cho vay nặng lãi, đòi nợ thuê từ các địa phương khác đến hoạt động; các hành vi huy động vốn với lãi suất cao dưới hình thức chơi hụi, huy động tài chính dưới hình thức đa cấp, kinh doanh tiền ảo. Áp dụng các biện pháp phòng ngừa để hạn chế các vụ án nghiêm trọng xảy ra do mâu thuẫn trong việc đòi nợ. Đối với các băng nhóm hoạt động liên quan đến “tín dụng đen”, côn đồ, đòi nợ thuê đã được rà soát trước đây trên địa bàn thì lực lượng công an các cấp sẽ tiếp tục theo dõi, thu thập tài liệu đấu tranh triệt xóa, không để hoạt động kéo dài gây bức xúc trong dư luận.

Công an, Viện Kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân các cấp sẽ tiến hành kiểm tra lại các vụ việc, vụ án thụ lý có liên quan đến hoạt động cho vay nặng lãi, đòi nợ thuê để tập trung điều tra làm rõ, kết thúc điều tra và đề nghị truy tố, xét xử nghiêm để răn đe, phòng ngừa chung. Các sở, ngành, Mặt trận, đoàn thể và UBND cấp huyện tiếp tục thực hiện có hiệu quả công tác tuyên truyền, phổ biến phương thức, thủ đoạn hoạt động của các đối tượng cho vay nặng lãi và tác hại của việc vay tiền ngoài các tổ chức tín dụng hợp pháp để người dân cảnh giác, phòng ngừa.